op reis, zoodat de brief hem misschien pas een paar jaar later
bereikt, doet niets af aan het feit, dat de Volksraad er is, en
dat hij kan vergaderen.
Voor de Regeering was met de benoeming van de nog niet
door de reeds eerder afgeloopen verkiezing aangewezen leden
gedaan, wat zij te doen had. Met die laatste handeling, het
slaan van het benoemingsbesluit was de zaak geheel voltooid,
en of nu iemand zijn antwoord wat later of desnoods in het
geheel niet inzendt, kan daar niet aan te kort doen. Na 23 Februari
1918 was er een raadpleegbare Volksraad Niet slechts een
op papier, niet de fictie van artikel 131, maar het geheel
voltooide college, dat geraadpleegd kon worden en geraad
pleegd had moeten zijn voor alles, wat na 23 Februari in zake
oplegging van dienstplicht is geschied
Er is reeds opgewezen, dat buitengewone vergaderingen ten
allen tijde konden plaats vinden, dat deze niet op 21 Mei be=
hoefden te wachten, terwijl deze zich zelfs kunnen beperken
tot de leden woonachtig op Java en Medoera Zelfs ai ware
er „periculum in mora'' geweest, wat niet beweerd is en
wel niet beweerd zal worden dan had zonder eenig bezwaar
de raadpleging van den Volksraad kunnen geschieden
Een buitengewone vergadering had kunnen worden bijeen
geroepen, dat zou volkomen wettig geweest zijn, zelfs zonder
de menschen van de buitengewesten en de Volksraad had
geraadpleegd kunnen worden over het ontwerp van de ordon
nantie van 18 Maart.
Het debat over de wettigheid kunnen wij trouwens verder
achterwege laten, het is de rechter, die zal hebben te beslissen.
Naar mijn meening is het formulier van afkondiging niet in orde,
en de rechter zal kunnen beslissen of, nu de sacrementeele
woorden zijn weggelaten, de ordonnantie wettig is of niet.
Maar de heer Schumann is verder gegaan, en heeft gezegd,
dat het eigenlijk niet de ordonnantie is, maar het Koninklijk
Bestuit dat de dienstplicht oplegt, en dat wel de Gouverneur-
Generaal maar niet de Koningin tot de raadpleging van den
Volksraak gehouden is. Dat is een zeer raar ding. Wanneer
dat zoo is, dan zou daaruit volgen, dat dus met een Koninklijk
Besluit zonder ordonnantie ook voortaan de dienstplicht zou
kunnen worden opgelegd. Maar dan is artikel 131 van het
Regeeringsreglement verkeerd geredigeerd, want dan zou het
mogelijk zijn ook de Inlandsche militie bij Koninklijk Besluit
vast te stellen, den Volksraad dus niet te hooren en zoo de heele
waarborg van artikel 131 Regeeringsreglement illusoir te maken.
Ik geloof, dat wij een dergelijke consequentie niet kunnen
aanvaarden, speciaal met het oog op het feit.'
668
