Toch zijn er groote nadeelen aan een hwl. langs den kam(meni
verbonden. Zij vormen een prachtig mikpunt voor de artillerie, ter
wijl de eigen infanterie daarvanaf geen bestrijkend schot heeft (ver
gelijk het bovengenoemde stuk van Kol. Schutstal van Wouden
berg met mededeelingen uit den Russisch-Japanschen oorlog).
Een stelling op de vóórhelling is ook niet goed: zij geeft
ook geen bestrijkend schot, is veel te zichtbaar, biedt te weinig
weerstand (fig 6, 1), tenzij zeer diep ingegraven (fig 6, 11), wat
in den veelal voorkomenden rotsgrond niet dan met veel tijd
verlies en speciale gereedschappen mogelijk is. Verder heeft
men geen behoorlijke verbinding naar achteren, tenzij in zeer
begroeid terrein (zie hieromtrent Kriegtechnische Zeitschrift,
1914 No 7. Die Lage der Schützengraben in Höhenstellungen).
Het beste zal gewoonlijk zijn opstelling aan den voet van
hellingen, alleen het nadeel van gebrekkige verbinding naar
achteren blijft bestaan. Natuurlijk zullen tactische en terreins
omstandigheden steeds in aanmerking genomen moeten worden.
De communicatie zal om de vleugels moeten geschieden, tenzij
natuurlijke coupures aanwezig zijn (b. v. een reeks toppen
naast elkaar)heel veel. hangt verder van de begroeiïng af.
Indien de voet geheel gedomineerd en ingezien wordt (hetgeen
alleen in schaars begroeid terrein mogelijk is), zal men een-stelling
achter den kam in beschouwing nemen, de voorhelling daarbij
zooveel mogelijk te flankeeren uit afzonderlijke opstellingen. De
achterstellingen van toppen zijn verder prachtig geschikt voor het
inrichten van onderkomens van groote tro'êpenmassa's (Illustra
tion, 1917, No 3883) en opstelling van krombaangeschut. De
toppen zelf moeten in hoofdzaak beschouwd worden als waar
nemingsposten, terwijl de aanwezigheid der gedekte reserves
en houwitserbatterijen ze aanwijst tot steunpunten achter de hwl.
In bergterrein moet verder groote aandacht gewijd worden
aan flankeering van doode hoeken, desnoods uit geheel geïso
leerde mitrailleurposten, die tot het oogenblik van den storm
aanval zwijgen. In bedekt terrein zal zeker 's nachts nog wel
communicatie mogelijk zijn.
5. Bosschen. Een moeilijke vraag is nog, waar stelling te nemen
bij een boschrand. Snijders, 18, geeft weinig uitsluitsel, nl.
alleen: „uitzicht en onbelemmerde vuuruitwerking vooropstellen,
600
