rikaansche handen vielen. (Het daarna nog gevoerde verzet
onder Generaal Malwar was niet van ernstige beteekenis.) Had
den de Amerikanen gedurende de 3 jaren van den oorlog eene
troepenmacht van 60.000 man op de Philippijnen onderhouden,
na de pacifatie werd deze teruggebracht tot 12.000 man Ameri-
kaansche en 5000 man Inlandsche troepen. Naast dit betrekkelijk
zwakke leger kan Amerika beschikken over eene zeer krachtige
vloot, die echter verdeeld moet worden over den Atlantischen-
en over den Stillen Oceaan. Als vlootbasis heeft Amerika in
den Stillen Oceaan Manila, Pearl Bay en Tutuila.
In 1908 werd tusschen Japan en Amerika de z.g. Root-
Takahira overeenkomst gesloten, welke eigenlijk alleen de
handhaving van het status quo in den Stillen Oceaan beoogde,
benevens de onafhankelijkheid en onschendbaarheid van China
en de open-deurpolitiek aldaar.
In het voorgaande werd er reeds op gewezen, dat de Cali-
fornische immigratiewet eene gespannen verhouding tusschen
Japan en Amerika in het leven had geroepen, zonder echter tot
ernstiger verwikkelingen aanleiding te geven.
Wat betreft de belangen van Nederland in Oost-Azië is uit den
aard der zaak een uitvoerig betoog overbodig; alleen zij er op ge
wezen, dat de staat van weerloosheid, waarin de Nederlandsche
bezittingen verkeeren, naast de attractie, die zij uitoefenen op
naar expansie zoekende mogendheden, een zeer ernstig gevaar
oplevert. Daar de voornaamste verbindingen tusschen den !ndi-
schen- en den Stillen Oceaan door den Ned.-ind. Archipel gaan,
zou het bezit van deze gewesten voor Japan van zeer groot
strategisch voordeel zijn. In een artikel in de Java Bode „De
internationale beteekenis van Straat Singapore en van Straat
Soenda" gaf de Majoor Holle daarvan een uitvoerig overzicht.
Ned.-Indië in Japansche handen is een zeer ernstige be
dreiging van de verbindingen tusschen de Westersche mogend
heden en hare bezittingen en belangen in Oost-Azië, terwijl
in dat geval de Philippijnen zoodanig aan alle zijden door
Japan omringd zijn, dat zij in hunne economische ontwikkeling
kunnen worden belemmerd. Door sommige schrijvers wordt
aangenomen, dat een aanval op onze koloniën voorafgegaan
moet worden door een in bezit nemen van de Philippijnen.
679
