Japan is echter al dadelijk begonnen gebruik te maken van
de vrijheid, verkregen door de Amerikaansch-Japansche over
eenkomst. Als gevolg daarvan behoeft het Duitschland niet
meer in Kiaochou toe te laten en ziet men, dat Japan blijk
baar ook niet voornemens het aan China terug te geven,
zooals het vroeger verzekerde aldaar bezig is het bestuur te
regelen en den spoorweg naar Shantung militair te bezetten
(dit laatste was zelfs door Duitschland nimmer gedaan). Verder
heeft het reusachtige kapitalen belegd in de ijzer- en kolen
mijnen, doch daarin ondervindt het reeds de belangstelling
van den Amerikaanschen gezant Dr. Reinsch, die dienaangaande
zijne regeering waarschuwde.
Alhoewel daaromtrent niets definitiefs bekend is geworden,
moeten wij ook nog even stilstaan bij de reis van den Aus-
tralischen premier Mr. W. M. Hughes naar Europa (in de eerste
plaats Engeland). Men kan vrijwel als zeker aannemen, dat al
daar het vraagstuk der Japanners met betrekking tot Australië
ernstig besproken is. Dat daarvan niets bekend is geworden,
is duidelijk in verband met de bestaande verdragen en overeen
komsten tusschen Engeland en Japan. Engeland is daarmede
echter in eene zeer moeilijke positie gekomenaan den eenen
kant de bondgenoot, die eischen stelt, en aan den anderen kant
het „Commonwealth" van Australië, die zulk een belangrijken
steun verleende en nog verleent tijdens den wereldoorlog.
Aangezien uitlatingen in Australië doen zien, dat men daar
niet voornemens is het in beslag genomen deel van Nieuw-
Guinea los te laten, wordt het vraagstuk van toelating van
Japanners, welke daar een zeer ruim arbeidsveld zouden vinden,
wederom zeer acuut.
Blijven beide Australië en Japan - op hun stuk staan, dan
wordt de quaestie werkelijk zeer moeilijk. Engeland zal Australië
niet durven dwingen tot het doen van concessies, gegeven
het feit, dat een groot deel van de bevolking zich reeds ver
klaard heeft voor afscheiding van het Moederland, waarvoor
dan de volgende redenen worden aangevoerd
1. Men neemt Engeland nu nog kwalijk, dat het aanvankelijk
Australië door galeiboeven heeft laten koloniseeren
692
