over Mantsjoerijë, Korea, Formosa en het eigen land, het alleen
om expansieredenen niet spoedig zal overgaan tot eene ver
overingsexpeditie, waarbij het niet alleen onze weermacht
maar ook de geheele inheemsche bevolking, ja wellicht nog
andere mogendheden, tegenover zich zou vinden. De moeilijk
heden, gedurende de voor de onderwerping van Formosa
gestelde vijfjarige periode ondervonden, zullen, aangezien
daarmede ook groote financiëele uitgaven gepaard gingen, nog
wel eens tot nadenken stemmen.
In het I. M T., December 1914, blz. 1137, vinden wij in
het gesprek tusschen den heer M en een Japanner met be
trekking tot de expansie ongeveer dezelfde denkbeelden weer
gegeven.
Vreedzame expansie is niet te beletten en daartegen bestaat
in onze koloniën ook geen bezwaar, tenzij op zoo gro >te
schaal, dat de belangen der inheemsche bevolking daardoor
in het gedrang zouden komen. Voor alle volken geldende
immigrate-wetten moeten er voor zorgen, dat een dergelijk
gevaar reeds vóór de geboorte bezworen is Eene krachtige,
zelfbewuste politiek, die een ieder de noodige houvast geeft,
is daarvoor in de eerste plaats noodig.
Zoowel vóór als tijdens den oorlog deden geruchten om
trent een Duitsch-Japansch verbond de rondede schrijver
Kayahira in de „Eastern Review" van 1912 noemt dit de oplossing,
waarnaar gestreefd moet worden, terwijl Dr. H. Smidt in eene
brochure „Japan im Weltkriege und das China-Problem" (1915)
eveneens op een dergelijke mogelijkheid wijst.
Lezen wij de redevoering van den Japanschen ambassadeur
in Engeland Burggraaf Chinda naar aanleiding van de laatste
Amerikaansch-Japansche overeenkomst, dan zou gezegd moeten
wordendaarop bestaat hoegenaamd geen kans. Maar al be
schouwt Japan Duitschland thans als den vijand, het kan
gemakkelijk verkeeren, vooral als men bedenkt, dat het voor
Japan met Duitschland zooveel gemakkelijker zal vallen den
gehaten concurrent Engeland te verdrijven.
Dat een verbond tusschen de militair krachtigste Westersche
en Oostersche mogendheden den toestand in den Stillen Oce
aan ingrijpend kan veranderen, behoeft geen nadere uiteenzet-
702
