Het staats- en administratief recht van Ned. indië blijve echter,
in aansluiting met het algemeene Nederlandsche Staatsrecht,
op het leerplan der H. K. S.wanneer het onderwijs in dit vak
tot het strikt noodige beperkt wordt hetgeen in de praktijk reeds
geschiedt behoeft het niet tot schadelijke overlading te leiden.
Ieder, die de H. K. S. doorloopen heeft, zal met mij
de groote voordeelen van het schrappen van drie Indolo-
gische vakken beseffen. Maar men kan nog verder gaan en
wel door ook het onderwijs in de militaire gezondheids
leer naar K. M. A. en H. C. te verplaatsen. Evenmin als
het onderwijs in Javaansch, Maleisch en Moh. recht, mag
onderwijs in dit vak beperkt blijven tot de vorming in alge
meen krijgskundige richting en voor den dienst bij den
generalen staf; vooral in Indië, waar de hygiënische toestanden
eigenlijk nog alles te wenschen over laten, is kennis van de
militaire gezondheidsleer voor alle troepenofficieren onontbeerlijk,
opdat meer en beter dan thans in kampementen, kantonnementen
en bivak's de regels der hygiëne in acht genomen worden. Is
eenmaal dienstplicht onder de inheemsche bewoners dezer
gewesten ingevoerd, dan zal de kennis, welke de troepen
officieren van de gezondheidsleer bezitten, van groot maat
schappelijk nut blijken, omdat de dienstplichtigen de in de
kazerne aangeleerde hygiënische regels na vertrek met groot
verlof onder de bevolking verbreiden, en dus in belangrijke
mate tot verbetering van de ongelukkige toestanden in de
kampongs kunnen bijdragen.
Om echter de H. K, S. beter dan nu aan hare bestemming
te laten beantwoorden, is verplaatsing van een viertal vakken
naar de opleiding van den troepen-officier niet voldoende.
De tactiek en de strategie berusten op de lessen der krijgs
geschiedenis, dat is waar, maar daartoe behoort de studie
der krijgsgeschiedenis op een anderen, ruimeren grondslag te
staan, dan thans meestal het geval is. Immers, de krijgsgeschie
denis moet ook dienen om den strijder, den mensch met al
ziine deugden en gebreken, onder den invloed der oorlogsom
standigheden te leeren kennen en om eene dergelijke studie
vruchtdragend te doen zijn, is eenige kennis van de psychologie
noodzakelijk.
768
