der materiaal gebruikt worden n.l. ijzer en gewapend beton en
zelfs dan is een noodzakelijke hoogte van 3 M. boven het maai
veld nog een minimum; dergelijke schuilplaatsen zijn dan ook
toe te passen voor ondersteuningstroepen en reserves verder
achterwaarts, terwijl aan maskeering vooral tegen luchtverken-
ning groote zorg moet worden besteed. De bekende granaat-
vrije schuilplaats, zie fig. 304, V. V. Snijders, eicht veel werk,
geeft hoogstens dekking tegen een enkelen treffer van 10 a 12
cM. Hw en is maar zeer matig bewoonbaar. De Duitschers
passen op het front in Vlaanderen veelvuldig gewapend-beton
schuilplaatsen toe, al of niet gecombineerd meteen mitrailleur
opstelling; de dikte der dekking bedraagt W* a 2 M., zie Illus
tration van 20 October 1917 en 19 Jan. 1918 (de samenstelling
der wapening wordt hier verder niet besproken). Dergelijke
schuilplaatsen, die natuurlijk volkomen waterdicht zijn, kunnen
m.i. zeer goed onder het grondwaterpeil liggen, mits men
zorgt voor goed verzekerde uitgangen naar boven het is mij
niet bekend of een dergelijke inrichting wordt toegepast (zie
fig. 36).
Scharroo, Krijgwetenschap, 1917—1918, 2de afl, vermeldt ook
het bouwen van schuilplaatsen van betonblokken 0.25X0.5X0-5
M., vereenigd door met cement aangegoten gasbuizen (dit is
dus hetzelfde principe als in Holland toegepast voor lichtere
constructies, zie voren).
Verder is een afdekking met puin zeer weerstandbiedend
gebleken. Gewapend beton zal in Indië in bijna alle omstan
digheden beter zijn toe te passen dan dekking met rails e. d.;
de materialen voor het eerste n.l. kunnen in kleine gewichts
eenheden worden aangevoerd, terwijl transport van rails, elk
wegende 200 a 350 K.G., onoverkomelijke bezwaren zal ople
veren (per M. schuilplaats volgens fig. 304, V. V. Snijders,
zijn 25 rails noodig, d.i. een gewicht van 6.000 K.G.;
per 2 man (0.75 M.) dus 4500; voor dekking van één man
2500 K.G. gewicht alleen aan rails). Gewapend beton heeft nog
dit voor, dat, indien zand en grint in den omtrek aanwezig
zijn, slechts cement en ijzer behoeven te worden aangevoerd,
d.i. nog geen vierde van het totaal gewicht, v/h. gewapend beton.
Omtrent raildekkingen wordt nog opgemerkt, dat men de 5 a
775
