Alvorens nu de bewegingen van een aeroplane in de lucht
nader te beschouwen, nog eerst eenige opmerkingen over
brandgevaar. Natuurlijk is brandgevaar nooit geheel uitgesloten.
Zoolang men een voorraad van ongeveer 250 Liter ben
zine in een tank onder luchtdruk (wat bij zoo'n voorraad niet
vermeden kan worden in verband met de zwaartepuntslig
ging) achter een motor aandraagt, die in werking zijnde,
roodgloeiende uitlaatkleppen en buizen heeft, zal er kans
op brand bestaan, in geval van lekstooten, dus in het alge
meen bij een val of een te hardhandige landing. Gelukkig
is echter een dergelijk gloeiende motor kort na het afzetten
van contact in de lucht, zoodanig gekoeld, dat het brandge
vaar heel wat minder wordt. Deze sterke afkoeling wordt tot
stand gebracht, eenerzijde door de verdampende benzine,
die door de cylinders circuleert, anderzijds door de om de
cylinders strijkende lucht en het om de kleppen circuleerende
koelwater. Vergeet men dus om vóór het treffen met den
grond contact af te zetten, dan is steeds het ergste te
vreezen.
Na deze vrij langdurige uitweidingen over oorzaken, waaraan
als regel vliegongelukken ten onrechte worden toegeschreven,
stel ik mij voor met weglating van berekeningen, formule's
enz. eenige stabiliteitsbeginselen in het kort te bespreken, een
en ander aan de hand van aërodynamische onderzoekingen,
welke door Prof. Hunsaker een autoriteit op dat gebied
in het laboratorium der Massachusetts Technische Hooge-
school te Boston werden gehouden. Deze proeven werden
genomen met modellen van een gewone Curtiss-biplane-
tractor en van een Clark idem, beiden vertegenwoordigers
van het conventioneele Amerikaansche verkenningstoestel, waar
toe ook de h.t.l. in gebruik zijn de Glenn Martin toestellen
behooren.
We zullen een aeroplane in vlucht dynamisch stabiel noemen,
indien de machine aan zich zelf overgelaten de amplitude van
een aanvankelijke afwijking in den een of anderen zin, neiging
tot verminderen heeft, en onstabiel, wanneer zij uit zich zelf
vermeerdert. De graad nu van stabiliteit of van het gemis
daaraan, drukt men uit in den tijd in seconden, noodig om de
872
