Toen door mij medio 1917 het commando van de Vliegafdeeling
werd overgenomen, was bereids door Kapitein van Bevervoorde
en den Heer HlLGERS ten duidelijkste aangetoond, dat noch het
vliegen over land in de Hoogvlakten, noch dat in de Laagvlakten
bijzonder groote moeilijkheden met zich brachten, terwijl de Lui
tenant ter Poorten te Priok had aangetoond, dat de aangekochte
toestellen ook als watervliegtuig goed voldeden.
Het gevolg van deze proefnemingen was echter, dat nergens een
goed vliegkamp beschikbaar was en het zoo kostbare materieel öf
was ondergebracht in tijdelijke hangars öf was opgelegd in verschil
lende magazijnen, terwijl door de verdeeling over drie vliegkampen
bij weinig beschikbaar toezichthebbend personeel het ondergeschikte
personeel niet voldoende onder toezicht stond en het absoluut
onmogelijk was aan eenige opleiding te denken.
Dientengevolge werd als eerste eisch gesteld concentratie van
het personeel en materieel in een vliegkamp.
Thans was de groote moeilijkheid gekomen te beslissen, waar
dit vliegkamp zou moeten komen. Ik kan de verzekering geven,
dat bij de keuze van het vliegkamp te Soekamiskin is overwogen, dat
dit vliegterrein zeker niet zoo goed als leerterrein zou voldoen als
dat te Kalidjati, omdat het als algemeen feit bekend staat in
het vliegwezen, dat de beweeglijkheid der lucht op de Hoog
vlakten grooter is dan in de Laagvlakten en zelfs zoo dit nog
niet bekend zou zijn geweest, dit feit zich duidelijk gedemonstreerd
had te Rantja Ekek.
Het is mij zelfs mogelijk de twee voornaamste redenen daarvoor
op te geven. Deze zijn:
le. dat de wind over de uitloopers van de bergruggen strijkt en
daardoor de luchtstroomingen onregelmatig worden,
2. dat de temperatuursafname met de hoogte op de hoogvlakte
grooter is dan op de laagvlakten, hetgeen van nadeeligen in
vloed is op de stabiliteit van de lucht, (zie hierover Linke,
Aeronautische Meteorologie.).
Bij het vliegen te Rantja-Ekek liet deze invloed zich wel, maar
niet zoodanig gelden, dat van het vliegen op de hoogvlakte moest
worden afgezien. Het viel enorm mede. Echter was de nadeelige
invloed van de uitloopers te R. E. niet zeer groot, doordat het
tijdelijke vliegkamp midden op de hoogvlakte was gelegen, maar
waar dit gedeelte van de hoogvlakte in den natten tijd niet te
gebruiken is, moest voor een permanent vliegkamp naar hooger-
gelegen terreinen worden gezocht, die uiteraard meer in de nabij-
250
