in dezen stellingoorlog niet meer bij den aanvaller zullen zij
uit den aard der zaak nog wél voorkomen. Voorwagens en cais
sons waren elders opgesteld.
De verliezen aan paarden waren, naar wat ik daarvan hoorde,
opmerkelijk gering. De mij verstrekte opgave kan wellicht geflat
teerd zijnmen zeide mij, dat bij de divisiën op de minder bloot
gestelde gedeelten van het front de verliezen door vuur per maand
en per divisie niet meer dan 3 a 4 paarden bedragen en dat er
dit lijkt wel onwaarschijnlijk, het is eene mededeeling, die ik niet
heb kunnen controleeren in November 1916 nog 70% van de
paarden aanwezig was, waarmee oorspronkelijk was uitgerukt.
Aanvulling zou hoofdzakelijk plaats hebben uit buitgemaakte paarden.
De talrijke paarden, die ik zag, zagen er vrij wel zonder uitzon
dering buitengewoon goed uit, goed gevoed, sievig, flink in t
vleesch (2), goed op adem, goed onderhouden, dikwijls glanzende
robe (speciaal de rijpaarden; de koudbloedige trekpaarden hadden
al voor een groot deel de winterharen).
Zeer opvallend was ook de zorg voor de tenue en de uiterlijke
discipline. Rustende troepen zagen er keurig uit, geen schijn of
schaduw van slordigheid of onverzorgde kleeding. Na ruim iwee
jaren oorlog was het groeten, het melden, de omgang tusschen
meerderen en minderen nog precies hetzelfde als in vredestijd.
Het was waarlijk een lust, het salueeren te zienzoowel in het
binnenland als aan het front vlogen de armen met een ruk omhoog
en de hoofden ter zijde.
Zooeven had ik het over de vernielde dorpen, waar wij dooi
kwamen. Het vuur op die dorpen achter de vuurlinie, wel te
onderscheiden'van die in de vuurlinie, wordt niet afgegeven, omdat
de vijand wéét, dat er zich reserves bevinden. Immers, die reserves
verdwijnen bij het eerste schot in de bestaand hebbende, gegraven
of versterkte kelders, die bij ongeveer alle huizen staan aangegeven
met „Keiler fürMann". Het beschieten zou dus over het
algemeen weinig of geen uitwerking hebben. De vernieling dezer
dorpen is dan ook hoofdzakelijk gevolg van beschietingen, welke
voornamelijk in de schemeringsuren plaats hebben, als de vijand
weet of vermoedt, dat uit de dorpen troepen uitrukken voor ver
sterking, aflossen of eten brengen. Het zijn dan in de eerste plaats
de uitgangen, die onder vuur genomen worden.
(1) Zie echter, voor latere opvattingen hieromtrent, het verslag over
de reis naar den Chemin des Dames en het Riga-front.
(2) Zie echter ook het onder (1) bedoelde verslag.
235
