Dit is derhalve een gedeelte van het vuur, dat op het terrein
achter de gevechtslinie wordt afgegeven. Het geheele geschutvuur
aan de Somine was een zonder eenig voorbehoud onafgebroken
kanongebulder, geen onderdeel van een seconde was er, of het
dreunde als een zwaar onweer voc it; dat ging maanden na maanden
zoo. Een ander gedeelte van het onveiligmakend vuur, dat op het
terrein achter de gevechtslinie werd afgegeven, maakte een eigenaar-
digen indruk op mij, eerstens, omdat het hier en daar wordt afge
geven met één enkel G. K. schot, ten tweede, omdat het elders
dikwijls gevolg van foutieve vliegerberichten in vrij sterke
mate wordt afgegeven op terreinvoorwerpen, die geen bezetting
hebben. Zoo zag ik een dorp (Aizecourt-le-Haut) en een bosch ten
Z. daarvan hevig beschoten worden, welke, volgens den daar be
velvoerenden Duitschen commandant geen van beide ook maar één
Duitscher herbergden of ooit geherbergd hadden.
De Franschen en Engelschen konden zich eene dergelijke verkwis
ting van munitie veroorloven, hunne artillerie schoot, zonder dat zij zich
om de aanvulling behoefde te^bekommeren De Duitsche artillerie,
aangewezen op aanmaak in eigen land alleen, moet met de munitie wel
iets spaarzamer omgaan, maar heeft toch ruim voldoende voor eik
gevechtsdoel, dat haar gesteld wordt, ook voor de zware, zwaarste
en allerzwaarste (42 c. M.) artillerie. Het gedreun van het 42 c. M.-
geschut konden wij aan het Sommefront, waar het toen schoot op de
laatste resten van Combles, duidelijk herkennen aan het zeer diepe
en zware gedonder, ook aan het heftiger rinkelen der ruiten in de
verblijven der staven, waar wij ons soms ophielden.
Het zal wel onnoodig zijn, het sprookje te weerleggen van de enorm
talrijke bediening van zoo'n vuurmond. Volgens door mij gaarne ge
loofde inlichtingen, waarvan ik bij mijn tweede reis de onweerlegbare
bevestiging kreeg, bestaat de bediening van een stuk van 42 c.M.
uit niet meer dan zes man. Het blijft overigens wel zeer geheim
materieelook Duitsche officieren worden er niet bij toegelaten,
wanneer zij er niet bepaald mee te maken hebben.
De verbruiksvoorraad voor het artilleriegevecht is enormvoor
trommelvuur zou een aantai van 1000 schoten per dag en per vuur
mond nooaig zijn.
(1) Zonder daaruit eene al te gewaagde conclusie te trekken omtrent de
qualiteit der door de Engelschen en Franschen verschoten munitie, moge
toch niet onvermeld blijven, dat van een twaalftal granaten, die, toen wij
naar de batterijsteliing reden en daar waren, op het terrein vielen, waardoor
wij ons bewogen, er twee „Blindganger" waren.
286
