practijk van den oorlog gedurende 5 of 6 maanden als soldaat heb
ben leeren kennen, naar cursussen in het binnenland gezonden,
waar hun in ongeveer 2 maanden de voor de rangen van „Unter-
offizier" of „Feldwebel" vereischte theoretische kennis wordt bijge
bracht. In dien rang vertrekken zij weer naar het front en worden
daar na eenigen tijd tot officier bevorderd.
Met onderofficieren en minderen, die (c.q. trapsgewijze) wegens
schitterend gedrag te velde tot officier bevorderd worden, wordt
op overeenkomstige wijze gehandeld; zij gaan dan na hunne be-'
vordering naar bedoelde cursussen.
De verliezen aan officieren en manschappen zijn zeer groot, dat
valt natuurlijk niet te ontkennen. Toch worden die dikwijls van
vijandelijke of neutrale zijde nog sterk overdreven. Ik herinner mij,
hoe ik voor mijn vertrek naar Europa meermalen in Indische Bladen
las"Deste Pruisische verlieslijst bevatnamen, hetgeen met
de vorige lijsten te samen een totaal geeft vanverliezen voor-
het Pruisische leger". Dit nu gaat heelemaal niet op. De ver-
liesiijsten geven alles aan, de licht- en de zwaargewonden, gesneu
velden, vermisten, gevangenen. Tal van namen komen er meerma
len op voor, zoo b.v. in geval iemand, die eerst gewond vermeld
was, later sterft; een vermiste wordt nog eens vermeld, wanneer
later blijkt, dat hij gevangen genomen of gesneuveld is. Verder
komen in de lijsten meermalen „verbeteringen" voor tot een niet
onbelangrijk aantal, die door een onvriendelijke pers ook weder
als „namen" en dus als verliezen worden meegerekend. De verre
weg grootste correctie moet echter aangebracht worden voor de
tallooze licht- en vele zwaargewonden, die na hun herstel weder
dienst gaan doen en derhalve geenszins als definitieve verliezen
geboekt mogen worden. Alle, ook de geringste verwondingen, die
in de ambulances, verbandplaatsen, veldhospitalen enz. behandeld
worden, worden in de verlieslijsten vermeid. Men verzekerde mij
van officieuse zijde, dat 91,7% der Duitsche gewonden weder her
stellen.
Daar de bewonderenswaardige organisatie van het Duitsche Le
ger en het Duitsche Rijk voor een groot deel berust op orde, re
gelmaat, nauwgezetheid, komt het mij volkomen aannemelijk voor,
dat ook het opmaken der verlieslijsten ordelijk, regelmatig en nauw
keurig geschiedt en dat die dus veilig als betrouwbaar aangeno
men kunnen worden.
Naast orde, regelmaat en nauwgezetheid kan men behalve nog
een aantai andere goede eigenschappen van het Duitsche volk ook
290
