Men zal echter moeten bedenken, dat de motortractie, die thans
wordt toegepast, absoluut onvoldoende is, aangezien het in den
natten moesson vrijwel onmogelijk is de groote verharde wegen
te verlaten om van overigens goede secundaire wegen gebruik te
maken.
Wil men dat Laatste alleen maar bereiken, dan zal men al gebruik
moeten maken van caterpillars e. d., doch daarvoor zullen de brug
gen in de wegen dan meestal weer een beletsel zijn.
Alhoewel houwitserartillerie gemakkelijker stellingen vindt dan
vlakbaanartillerie, is de zaak toch niet zoo eenvoudig, als men bij
lezing van het artikel van den Kapitein Kiès zou kunnen vermoeden.
Het zal zeer toevallig zijn, dat de tactische toestand juist eene
opstelling rechtvaardigt ongeveer daar, waar de houwitserartillerie
niet verder den marsch langs den grooten weg kan vervolgen.
Dat zij uit een eenmaal ingenomen stelling veel langer aan het
gevecht zal kunnen deelnemen dan de vlakbaanveldartillerie, is
natuurlijk, doch dat sluit niet uit, dat de eerste stelling vooral ook
uit een tactisch oogpunt, met zorg dient te worden uitgekozen.
Met beperking van de opstelling tot vlak naast den grooten weg,
beperkt men ook de opdrachten, die men aan die artillerie moet
kunnen geven.
Wil men dus met motortractie eenigszins onafhankelijk zijn van
de groote verharde wegen, dan zou men over geheel andere motor
trekkracht moeten beschikken dan men thans in het algemeen in
Indië aantreft, men zou ze dus ook zelf moeten aanschaffen.
Dat men met de bestaande motortractie niet kon volstaan, ziet
ook de Kapitein Kiès in, hetgeen blijkt uit de indeeling van een
afdeeling van 12 cM. Hw. getrokken door paardentractie in de
hand van den A. B. (z.g. Korpsartillerie).
Laten de wegen, c.q. het overige terrein buiten den voor motor-
artillerie geschikten weg, paardentractie toe, dan zal daarvan ook
als regel gebruik gemaakt dienen te worden.
Dat de divisie daarvoor de hulp van de korpsartillerie met paar
dentractie zou moeten ontvangen, en daarvoor niet gebruik kan ma
ken, van haar eigen artillerie met motortractie, terwijl het gevaar
niet is uitgesloten, dat laatstgenoemde artillerie dan in het geheel
niet behoorlijk kan worden aangewend, is een niet te aanvaarden
beginsel.
Bovendien zal de A. B. tijdig van te voren moeten kunnen uitma
ken, bij welke divisie zijn paardentractie-batterijen noodig zouden
kunnen zijn.
35
