Dat nu is als regel niet mogelijk, aangezien voor elke divisie,
die motorartillerie heeft kunnen medevoeren, de terreinsomstandig
heden buiten den grooten voor motortractie geschikten weg, her
haaldelijk zoodanig zullen zijn, dat wel van de Hw. van 12 cM.
met paardentractie, doch niet van die voorzien van motortractie
gebruik kan worden gemaakt.
Eenmaal bij een divisie ingedeeld zijnde, zal dus eene andere
divisie niet meer over houwitserartillerie met paardentractie kunnen
beschikken, waardoor die divisie blootstaat aan het gevaar in het
geheel niet op de hulp van de houwitsers van 12 cM. te kunnen
rekenen, aangezien, zooals hiervoren reeds werd gezegd, de onmo
gelijkheid van een behoorlijk gebruik van de eigen motorartillerie,
geenszins is uitgesloten.
Instede van een afdeeling in de hand van den A. B. zal men dus
moeten nagaan, hoe ver wij kunnen gaan met het aanschaffen in
vredestijd van de oorlogssterkte aan paarden voor de batterijen bij
de divisie ingedeeld.
Gaat het onze krachten te boven om voor 3 batterijen paarden
aan te schaffen, dan stelle men zich met 2 batterijen met paarden
tractie per divisie tevreden.
Voorts zoeke men naar middelen om het aantal paarden op Java
te vergrooten.
Gewestelijke en gemeentediensten en andere departementen
kunnen misschien nog verscheidene paarden gebruiken, z.m. subsi-
dieere men wagenverhuurderijen. Op groote plaatsen wordt van
gouvernementswege al heel wat van vrachtauto-vervoer gebruik
gemaakt.
Toch is het vervoer per vrachtauto over kleine afstanden meestal
niet oeconomisch. Men onderzoeke, of het gebruik van groote
wagens getrokken door groote paarden niet voordeeliger is. Op
groote schaal wordt in de suikerindustrie van decauville-spoor
gebruik gemaakt; misschien is daarbij van paardentractie gebruik
te maken.
Of de aangegeven middelen veel zullen opleveren, ik weet het
niet, doch het vraagstuk is van voldoende belang om een onder
zoek te doen instellen. Samenwerking en medewerking zal er
moeten zijnhet is de regeering, die daarvoor zal moeten zorgen.
Aan het slot van het artikel spreekt de kapitein Kiès de hoop
uit, dat zijne denkbeelden een aanknoopingspunt mogen vormen
voor een te ontwerpen vast omlijnd plan voor de organisatie en
bewapening der artillerie van ons toekomstig leger.
3o
