De Fransche krijgsgevangenen ik sprak hen te Laón erkenden
eenstemmig de uitstekende behandeling door de Duitschers sedert
het eerste oogenblik der gevangenneming, „lis ont été charmants",
zei er een en de vele tientallen om hem heen stemden het volmon
dig toe Slechts hadden zij twee bezwarenten eerste het eten
(natuurlijkten tweede, dat zij te Laón, ondanks de daaromtrent
gesloten overeenkomsten, op minder dan 30 K.M. achter de vuur
linie waren. Zij lieten echter deze bedenking onmiddellijk vallen
op mijne tegenwerping, dat te Laón de geheele burgerbevolking was
achtergebleven en dat vrouwen en kinderen zich kalm op straat
bewogen. Inderdaad had Laón zelf nog niet van het vuur te lijden
gehad alleen in de buitenwijken zijn eenige vliegerbommen neerge
komen. De indrukwekkende cathedraal was nog ongeschonden.
Opzettelijk is er door de Duitschers geen observatiepost op gezet,
zooals de Chef van den Staf van het betrokken legerkorps ons
mededeelde, omdat zij zeer goed weten, dat de bevolking, nog ge
heime betrekkingen met Frankrijk onderhoudt, en men de cathedraal
sparen wil en kan, terwijl de rots, waarop Laón gebouwd is, voldoen
de uitzicht biedt, ook zonder van de kerktorens gebruik te maken.
Wat het eten der krijgsgevangenen betrof, Jk heb dit ook geproefd
■en zeer smakelijk bevonden. Ziehier eenige dagmenu's, die ik uit
een keukenboek heb overgenomen, waarin dagelijks was aangetee-
kend, wat aan de gevangenen verstrekt was:
5 Juli 1917: Morgens: Kaffee, Brot; Mittags: Dürrgemüse, Pöckel-
fleisch; AbendsTee mit Zucker und 40 Gr. Schmalz-
Ersatz.
6 Juli 1917: MorgensKaffee, Brot; Mittags: Graupen, Hammel-
fleisch; Abends: Tee mit Zucker und 40 Gr. Marmelade.
7 Juli 1917: Morgens: Tee mit Zucker, Brot; Mittags: Dürrgemüse,
Pöckelfleisch; Abends: Tee mit Zucker und 40 Gr.
Marmelade.
In scherpe tegenstelling met wat de Fransche krijgsgevangenen
omtrent hunne behandeling meedeelden, stond wat wij vernamen
van drie Duitsche soldaten, die den dag te voren te Laón waren
aangekomen, dwars door de vijandelijke linies heen, ontsnapt uit
Fransche krijgsgevangenschap. Zij waren ruim een half jaar te voren
bij Verdun gevangen genomen en hadden de eerste acht dagen in
een gevangenenkamp te Souilly doorgebracht onder den blooten
hemel, zonder andere slaapgelegenheid dan den grond.
Opgemerkt moge worden, dat deze drie soldaten eenvoudige
boerenjongens waren, wien de eerlijkheid en het gebrek aan fantasie
377
