zich ondervoeden of ondervoed zijn aangekomen dit laatste heb
ik bij aanvullingen van Java meer dan eens geconstateerd. Deze
zwakke broeders gaan dadelijk naar den dokter. Blijkt er nu lichaams
zwakte of ondervoeding in 't spel te zijn, dan komen de heeren zonder
pardon gedurende een maand in de menage der dwangarbeiders.
Indien het noodig blijkt, worden ze bovendien op deze voeding in
de ambulance opgenomen. De dwangarbeidersmenage wordt dan
voor de nieuwkomers zoodanig met eieren, kip e. d. uitgebreid,
dat precies het geheele bedrag der vivresindemniteit wordt verteerd.
Die menage geeft krachtig en goed toebereid eten, maar niet al de
lekkernijtjes en eigenaardigheidjes van Kromo's menu een opname
in deze menage vindt Kromo alles behalve een genoegen. Boven
dien kan een handige tangsijuffrouw, vooral indien zij voor drie
of meer man tegelijk kookt, hem voor minder geld smakelijker en
met meer afwisseling te eten geven.
Tegenwoordig behoeft dit middel echter bijna niet meer toegepast
te worden - zij, die een maand „krachtvoeding" achter den rug hebben,
zorgen daarna wel bij een soldatenvrouw in de menage te komen
en het niet meer op hun eten uit te zuinigen. Bovendien worden
de nieuwkomers door de vroegere „slachtoffers" meestal tijdig inge
licht en dan is normale controle meer dan voldoende.
Trouwens, wanneer de brigade gemiddeld 14 dagen op patrouille
gaat, kan de fusselier de overige 14 dagen heel wat meer dan z'n
vivresindemniteit aan z'n voeding besteden. Het leven op patrouille is
goedkoop, vooral, wanneer de brigade een of meer goede jagers telt.
De brigades hier schieten meestal dagelijks een varken cf een hert. En
ik geloof, dat de afrekening per patrouille en per dag bij thuiskomst
meestal niet meer dan f0.2J bedraagt, terwijl de manschappen er
zeer welvarend uitzien.
Indien nu ons leger wordt hervormd tot een zuiver politieleger
met een bij uitstek politioneele taak, zou dan in het bovenstaande
niet een aanwijzing kunnen worden gevonden voor het systeem van
voeding in dit leger?
Zeker, men zal dadelijk kunnen toevoegen„let op de gewapende
politie en hoe droevig daar de voedingstoestand dikwijls is." Doch
die vergelijking gaat niet op.
Ten eerste kent de gewapende politie geen magazijnen en geen
voeding uit die magazijnen. Het betrekken van artikelen uit 's lands
voorraad zou ik echter, instede van dit tot de buitengewesten en
dan nog het excursieterrein te beperken, voor het geheele leger wil
len invoeren, desnoods gedeeltelijk verplichtend stellen.
Ten tweede laat het toezicht op de voeding bij de Gew. P. zeer
veel te wenschen over dit is mij in de praktijk herhaaldelijk geble
ken. Toen ik op een gegeven oogenblik als gezaghebber wilde in
grijpen en den detachementscommandant opdroeg steeds bij het
begin van de maand verschillende vivres in het groot in te koopen
en de menschen, tegen inhouding van het geldswaardig bedrag,
te verplichten uit die voorraden geregeld te tourageeren, vernam
ik, wel eenigzins tot mijn verbazing, dat een politiedienaar tot een
dergelijke fourageering niet verplicht kan worden. Hij is een vrij
535
