De opmerking in dit artikel, dat het volk uit de binnenlanden van
Timor nog geen leiders heeft als onze Javanen, die in den Voksraad
voor hen kunnen opkomen, is juist.
Dan heb ik nog niet eens onder de aandacht gebracht, hoe ge
profiteerd wordt, blijkende uit het zooeven door mij voorgelezen of
ficieel schrijven, waarvan de inhoud door het Legerbestuur wordt
onderschreven, hoe geprofiteerd wordt van de ongunstige omstan
digheden, waaronder de Timoreezen telkenjare komen, om hen in
het leger te krijgen.
Ook ten aanzien van de Minahassers worden ongunstige omstan
digheden gebruikt om ze het land uit te krijgen. Hierover zal ik mijn
eigen meening niet zeggen, ik zal citaten nemen uit een rekest, van
de Perserikatan Minahassa, een rekest, dat door mijn medelid Laoh
naar Holland meegenomen was, toen hij daarheen ging ais lid van
de deputatie Indië Weerbaar, ter overhandiging aan den Minister
van Koloniën, welke citaten luiden als volgt:
dat dus door het instituut van heeren- en negorijdiensten de
meest vooruitstrevende jongelieden van den gegoeden stand, van
wie ondernemings- en stuwkracht verwacht kan worden, zij die
aangewezen zijn in de economische ontwikkeling van het land aan
de spits der gemeenschap te staan, het land uitgedreven worden,
dat de heeren- en negorij-diensten mede oorzaak zijn van de
geringe toename der bevolking in de Minahassa, aangezien sinds
ruim een halve eeuw jaarlijks duizenden jonge krachtige mannen
in den dienst bij het leger of gewapende politie een middel zien
om vrijgesteld te worden van de heeren- en negorij-diensten,
dat het grootste gedeelte der laatstgenoemde emigranten wel
iswaar later wederom in de Minahassa terugkeert, doch meestal
als physiek afgewerkte mannen, die bovendien soms venerische
ziekten in het land brengen, wier sociale en economische waarde
alzoo beneden het wenschelijke is gedaald,
dat ook in dit geval in acht genomen moet worden het groote
nadeel toegebracht aan de economische productiviteit van het
volk door de onttrekking voor in den regel meer dan 12 jaren
van de krachtigste elementen,
dat de slechte gezondheidstoestand in de Minahassa, welke van
dien aard is, dat bij de geneeskundige keuring ten behoeve der wer
ving gemiddeld 40% van de jonge mannen afgekeurd moest wor
den, mede toe te schrijven is aan den voortdurenden uittocht van
de duizenden jonge krachtige mannen, die op deze wijze onttrok
ken worden aan den plicht tot instandhouding van het ras".
Deze citaten spreken voor zich zelf
Ook andere gedeelten van het rekest komen nagenoeg overeen
met, wat „Minahassers" in de Beweging van 15 Maart 1919 onder
„Een zegen voor duizenden" geschreven heeft, een artikel, waarin
ik en wellicht velen met mij een klemmend betoog gevonden hebben
voor het stopzetten van de werving in de Minahassa.
Werscht U, Mijnheer de Voorzitter, dat ik het artikel voorlees
teneinde het te laten opnemen in de Handelingen? Het artikel is
iedereen bekend!
681
