In eene derde toespraak werd het volgende verklaard:
„Ja. de Minahassers zijn verknocht aan Vorstin en Nederland.
„Zij hebben er hun leven, goed en bloed voor over. Zij verlaten
„hiervoor alles, wat hun dierbaar is. Doch, nu vraag ik U. Wat
„krijgen wij Minahassa soldaten er voor terug Nog niet eens
„goede behandeling, voor onze vrouwen en kinderen, hunne lig-
„ging in de kazernes, en veel meer.
„Neemt nu eens b.v. het verschil met den toestand, wanneer
„wij in ons land zijn
„We leven misschien dan wel wat arm maar toch gelukkig,
„want wij zijn bij alles en bij allen, die ons dierbaar zijn
„Zijn we daar gehuwd, hoe klein ook, toch hebben we een
„eigen r.est, behoorlijk, zooals het een eenvoudig christenmensch
„betaamt.
„Maar hier?
„Hier waar wij ons hebben gegeven voor Harer Majesteits
„dienst? Hoe worden we hier behandeld en vernederd?
„Is dit soms niet waar?
„Is onze huisvesting niet treurig, waar wij als gehuwden b.v.
„niet alleen in één vertrek samen met verschillende andere rassen
„doch ook samen met niet-gehuwden moeten slapen
„Ontstaan daardoor niet vicieuze toestanden, soms leidende
tot moord of doodslag?
„Hierin verandering te brengen zou m i. niet te veel gevraagd
„zijn; men bedenke toch, dat wij menschen zijn, allen min of
„meer behept met verderfelijke ondeugden en hartstochten, ter-
„wijl wij ook niet altijd de schuld aan de vrouwen kunnen toe
schrijven. Deze zijn erg zwak en dus onder zulke omstandig
heden in de kazerne voor verleiding vatbaar; vooral wanneer
„armoede heerscht of de overhand heeft.
„Waarom mogen onze gehuwde soldaten ook niet, zooals de
„Europeesche gehuwde soldaten, buiten het kampement wonen?
„Dit feit is bekend en vind ik niet billijk; waar het hier men
schen betreft, die dezelfde diensten praesteeren en dezelfde ver
plichtingen hebben na te komen.
„Zouden de soldijen van ons zóó geregeld worden, dat er ein-
„delijk eens gelijkheid in komt?
„Ik geloof er nog niets van.
„Want thans zijn er reeds le en 2e klassers bij ons in het
„leger. Maar nu rijst de vraag:
„Zouden in den oorlog de le klasse soldaten vooraan
„komen in de gelederen? Of moeten wij 2e klassers er ook
„bij zijn?
712
