Als ik het dus wel begrepen heb, is de heer K. (die klaarblijke
lijk 5 jaar lang leeraar aan de K. M. A. is geweest) zelf hartgrondig
overtuigd, dat de huidige opleiding verbetering behoeft, aanpassing
aan den tijdgeest.
Echter vindt hij het minder gewenscht de paedagogiek en de
psychologie als leervakken op te nemen, en betwijfelt 't, of het
paedagogiekonderricht wel resultaten zou afwerpen. „Leeraars aan
H. B. S en onderwijzers krijgen les in dat „vak", zegt de heer K.,
„en zijn dat alle zulke goede opvoeders? Wij weten wel beter. Er
zijn wel goede onderwijzers, maar die zouden het zonder paedagogiek
ook gewt est zijnHet karakter en de aangeboren aard beslissen
hier". De quintessence is dus, dat de heer K. er zich over verbaast, „dat
alle schrijvers over het opleidingsvraagstuk, zoowel hier als in Neder
land, het noodig achten althans opvoedkunde als leervak in te voeren".
De verbazing hierover zal wijken, als men er zich eerst maar
rekenschap van heeft gegeven, dat de paedagogie juist het middel
is om de door haar te verwachten zedelijke vorming, de karakter
vorming, te verkrijgen, die door onze reglementen zoo vereischt
worden <G O. i. en 1 D. I.), en door eerst de uitbundigheid, waarmede
de pessimist ten deze zijn meening pleegt op te sieren, een weinig
opzijde te schuiven en tot den kern der zaak door te dringen.
Ik zal hier trachten den sluier op te lichten, die over dien kern
is uitgespreid
Ik zou kunnen volstaan met eenvoudigheidshalve den heer K. c.s.
te verwijzen naar het artikel „Opvoeding tot persoonlijkheid", voor
komende in het Juni-orgaannummer van de N. I. O. V., doch eene
directe methode van „vereffening"- (ik ben een vijand van „bestrijden",
omdat zulks strijdinstinaten opwekt en dus een polemiseeren allicht
onvruchtbaar wordt) lijkt me niet kwaad toe.
Want, wil men alle ten deele onwederlegbare beweringen tegen de
mogelijkheid van opvoeding handhaven, dan moet men volstrekt niet
trachten de daarbij in 't licht gestelde feiten der menschelijke kennis
te bestrijden, neen, men moet liever aantoonen met redelijke argumen
ten, dat zij niet alles kunnen bewijzen, wat men er mee zoekt te bewijzen.
Zoo is de heer K. ongetwijfeld een menschenkenner, zoo niet vari
aanleg, dan toch door zijn practijk, en is dan ook zijn pessimistische
bewering als bovenbedoeld voor ieder, die tot optimisme overhelt,
een heilzame rem, maar m.i. schuilt in hem naast alle realistische
scherpzinnigheid ook een aanleg tot philosofische beschouwing—al
wil hij er zelf niets van af weten die hem bij tijden verleidt, zoo
.746
