volgt, zonder nadeel voor zichzelf tot legervorming door dienstplicht
kan óve-gaan; de politiek, welke de tegenwoordige Regeering volgt,
laat omtrent haar richting geen twijfel over. Er was dan ook maar
één lid, dat o m. vroeg, of weerplicht den band tusschen Nederland
en Indië niet ontijdig verbreken zal; „andere" leden verklaarden
uitdrukkelijk dit niet te vreezen; met recht wezen zij erop, dat een
oefening van aanvankelijk slechts 2 03 man per jaar die bovendien
over geheel Java verspreid zijn, de bevolking niet noemenswaard
tegen ons sterken zal; indien zij werkelijk tegen ons gezag in op
stand komen wil, zal zij dat zonder dienstplicht even goed doen
als met dienstplicnt en ik zou bovendien willen vragen, of de ver
lofgangers na afloop van hun eerste-oefeningstijd gevaarlijker zijn
dan de zeer vele oudgedienden afkomstig van het tegenwoordige
stelsel van legervorming.
Daarentegen is mij wei begrijpelijk, dat vele leden het zouden
toejuichen, indien van de Regeering de toezegging ontvangen werd
het medezeggingschap der ingezetenen en derhalve de bevoegdheid
van het vertegenwoordigende lichaam belangrijk te zullen uitbreiden,
Ik geloof echter niet, dat deze „vele" leden, klaarblijkelijk de meer
derheid, hun stem afhankelijk zullen maken van een stellige toezeg
ging op dit stuk: zulks zou niet te rijmen zijn met de elders in het
verslag uitgesproken overtuiging, dat handhaving van onze vlag de
meeste waarborgen voor de ontwikkeling van het Indische volk
biedt. In „De Taak", een blad dat niemand van miiitairistische nei
gingen verdenken zal, van 4 jan. 1919, heeft v. W. dit zeer duidelijk
in een hoofdartikel uiteengezet.
Ik wees er boven in het voorbijgaan op, dat men in den Volks
raad niet onvoorwaardelijk aan de zegenrijke werking van den vol
kerenbond gelooft. Uit het verslag blijkt, dat de politiek van Japan
tegenover China in het algemeen en het Shantung-vraagstuk in het
bijzonder de oorzaken van dit wantrouwen zijn Op de besluiten
van het internationale sociaal-democratische congres te Bern had
één lid nog meer dan op den volkerenbond zijn hoop gevestigd
hij vond echter'niet veel bijval.
Met groote instemming zal hel officierskorps vernemen, dat de
leden, die van de wenschelijkheid van de invoering van dienstplicht
overtuigd zijn hun aantal drukt het verslag uit met „vele uit-
drukkelijk wenschten te verklaren, dat alleen dan tot invoering mag
worden overgegaan, indien het leger op de meest moderne wijze
758
