Gaat dit bij eene bespreking, waar controle nog wel eens ontbreekt,
dikwijls goed; wanneer de afdeeling der tegenpartij anders rappor
teert, dan treedt de fout aan het licht. Het gevolg hiervan is, dat
reeds spoedig minder juiste mededeelingen, gekozen uit vrees of
schaamte, allengs verminderden of verdwenen. Ten slotte krijgt de
c.ct. door de samenvoeging der détailrapporten een goed beeld van
de oefening; laat hij de officieren hierin deelen, dan valt uit zulk
een oefening door onderlinge gedachtenwisseling van den c. ct. met
zijne officieren veel nut te trekken. Bij voorpostendiensten, regelde
ik den tijd, waarop ik de veldwachtrapporten wilde ontvangen. Als
regel duurt het uitzetten van veldwachten te langmen raakt niet
uitgeput in het zoeken van het „betere", dat nog altijd zulk een
gevaarlijke erfvijand is van het goede. Beperkt men den tijd door
spoedig een rapport te eischen, dan wordt de veldwachtcommandant
gedwongen om snel de veiligheidsmaatregelen te nemen, terwijl hij
routine krijgt om zijn rapport eenvoudig en duidelijk in beeld te
brengen. Daarover later 1 Voor het welslagen van de uitvoering
der oefening is het gewenscht, dat men het verloop ervan niet
bespoedigt om vlug thuis te zijn, want dit schaadt het nut der
oefening en het prestige, wat betreft den ernst van den c.ct.
Aan de oefening moet men alle recht laten wedervaren, of men doet
beter thuis te blijven. Als de c.ct. evenwel zijne oefening goed
heeft overdacht, afstanden heeft nagemeten, urén berekend en dan
nog een veiligheidscoëfficiënt toepast voor eventueel tijdverlies, dan
heeft hij het in de hand om tijdig thuis te zijn. Wordt het, naar
vermoed wordt, wat Iaat, waarschuw dan den menagemeester en
laat het eten later opscheppen.
De leider der oefening moet zich onthouden van bemoeienis met
de maatregelen der deelnemers; ieder commandant moet zijn last
ten volle zelfstandig uitvoeren. De leider grijpe eerst in, als de oe
fening dreigt te mislukken, maar toch moet hij zich daarbij nog
beperken tot een aanwijzing, die het afdwalen weer corrigeert
naar den juisten weg. De bemoeizucht, welke in onzen troep in
al zijne geledingen zulke enorme afmetingen heeft aangenomen,
is fataal voor de zelfstandigheid der ondercommandanten. Laat hen
bij vredesoefeningen een fout maken, maar laat hen de maatrege
len zelf tot uitvoering brengen; een fout is leerzaam en te herstel
len, een geschokte zelfstandigheid ontaardt in weifelen, wankel
moedigheid en onzekerheid. Ik noemde het bemoeizucht, beter ware
het als betweterij te qualificeeren; ik zelf heb te veel gezucht on
der dit beter weten, onder dit de onpas ingrijpen in eigen hande-
565
