Daarvoor moet de leeraar in wiskunde even goed zorgen als de
leeraar in tactiek. Dat is aller taak!
lnspireeren de leeraars de cadetten tot „enthusiastic activity
dan zullen zij dat weer kunnen overplanten op hun onderge
schikten, als zij eenmaal oflicier zijn geworden.
Zelter heefi volgens den heer J. eens gezegd (bl 748): „Leer
gehoorzaamheid". En Goethe zei hiervan: Dat is het eenige ver
standige van de heele rommel!'
Goethe ken ik eenigszins uit zijn geschriften. Aan zijn oordeel
hecht ik waarde en ik onderschrijf zijn uitspraak gaarne en met
eerbied. Maar gehoorzaamheid leert men iemand ook alweer het
beste door het voorbeeld te geven. En niet door lessen in de
paedagogiek. Als de cadetten zien, hoe hun ieeraren steeds, zonder
mopperen en gezichten trekken of kritiek te leveren, aan de hun
gegeven orders gehoorzamen, dan dringt dat ook tot hen door.
Dan staan zij later zelf ook voor hun troep met een opgewekt
gezicht en zonder te „murmureeren" tegen de orders. Dan leert
de troep het weer van hen
Volgens den heer J. heeft Goethe nog iets gezegd, dat mijn
eerbied voor hem doet toenemen: „leder treedt tegenwoordig als
gids op en houdt zijn volkomen dwaasheid voor een volmaakt
crchccl
Dit is plus minus honderd jaar geleden gezegd, maar het is
steeds meer waarheid geworden.
En nu een paar woorden van den heer J. zelf (bladz.
Deze toestand openbaart zich nu juist bijzonder noodlottig op
paedagogisch gebied, waar men der jeugd zijn eigen gerijpt zedelijk
denken kunstmatig uit abstracte hoogte wil opdringen om haar daarna,
op den bodem van de bloote gehoorzaamheid, tot een zekere
erbarmelijke navolging te dwingen, waarachter toch louter geheim
verzet sist".
Als deze uitspraak van de heer J. nu niet de meest volkomen
veroordeeling van het lesgeven in het „vak" paedagogiek nihoudt,
dan weet ik het niet. Ik zou het zelf mischien met zoo kras hebben
durven zeggen. o
En toch wil de heer J. les laten geven in dat „vak
Wil hij dan heusch het aantal onrijpe paedagoogjes, die voor
het meerendeel hun kracht zullen moeten zoeken in „erbarmelijke
"TatTe hee0r8JVtefs°verder op bladz 749 zegt omtrent het Ameri-
kaansche systeem, heeft met les geven in paedogiek ook mets te
997
