komen, waar de vijand zijn overtocht zal beproeven, d. w. z. wat
het (de) hoofdovergangspunt(en) is (zijn), alwaar de bruggen zullen
komen, welke de nevenpunten, alwaar alleen veiligheidsafdeelingen
zullen overgaan, en op welke plaatsen slechts schijnovergangen
zullen worden ondernomen. Door het goed gebruik van rook wordt
hem de kennis hiervan onthouden en blijft de verrassing de hoofd
factor bij deze oorlogshandelingen tot het laatst toe bewaard.
In den jongsten oorlog is o m. aan de Piave veel gebruik gemaakt
van rook. O. a. in Mei 1918, toen de Oostenrijkers door een
flankaanval van de Italianen terug moesten trekken van de Montello
en gedwongen waren de Piave wederom over te gaan. Hadden zij
toen niet over rook kunnen beschikken, dan zouden zij vernietigd
zijn geworden, terwijl zij nu, alhoewel met groote verliezen, de
andere zijde bereikten.
Nadeelen van het rookmasker.
Hoeveel nut een rookmaske op den juislen tijd en plaats aange
bracht ook moge bewijzen, toch moet men het niet beschouwen als
een remedie voor alle moeilijkheden van het gevecht, waaraan in
het geheel geen nadeelen zijn verbonden. Het heeft zonder twijfel
verschillende bezwaren, waarvan de volgende wel de voor
naamste zijn:
In de eerste plaats vormt een rookgordijn, hoe goed ook gelegd,
geen onoverkomelijk obstakel voor de waarneming. In bergterrein
ziet men vanaf hooge toppen er gemakke'ijk overheen, daar de hoog
te van den rookwolk gewoonlijk niet meer dan 20 a 30 M. bedraagt.
Hiertegen kunnen echter, indien er een gioot belang mede gediend
is, de voornaamste en meest nabijzijnde, zich voor observatie leenen-
de to'ppen, eveneens worden verduisterd, als zij tenminste binnen
artilleriebereik liggen. Doch steeds blijft de mogelijkheid van waar
neming door middel van vliegtuigen, die achter het maske kunnen
zien, wat er voorvalt en dit draadloos melden. Hiertegen is weinig
te doen; men kan door het plaatsen van anti-luchtvaartgeschut
echter zorgen, dat zij op zoo'n hoogte moeten blijven, dat de waar
neming onvolkomen blijft. Immers troepenverplaatsingen zijn van
groote hoogte (meer dan 10C0 M) zeer moeilijk waarneembaar
In de tweede-plaats ondervinden de eigen troepen ook bezwaren
van het rookgordijn; zij zijn de volgende:
De infanterie klaagt, dat zij richting en soms verbinding erdoor
verliest, dat de rook vuur in haar richting trekt en zij er meer door
49
1. M. T. 4, 1920
