strooken, waar men met grond troepenconcentraties kan vermoeden,
te bestrooien met gas: dit kost evenwel zeer veel munitie en in
elk geval zal moeten worden nagegaan, of de kosten tegen de
baten zullen opwegen.
Ad c. De derde soort van beschietingen wordt uitgevoerd met het z.g.
mosterdgas of andere persistente gassoorten, met het doel den
grond te verzadigen met de vloeistof, zoodat deze daar nog dagen
lang zooveel gas zal afgeven, dat men al dien tijd verplicht is,
gasmaskers te dragen. Dat dit groote bezwaren voor de bezetting
oplevert, is duidelijk, te meer, als men in het oog houdt, dat aan
genomen wordt, dat het gasmasker niet langer dan 8 uren door den
man gedragen kan worden, zoodat voortdurende aflossing nood
zakelijk is, tenzij de troepen in voor gas afgesloten schuilplaatsen
zijn ondergebracht. Dit laatste is natuurlijk alleen mogelijk in meer
permanente stellingen. Bovenbedoelde beschietingen geschieden
eveneens door artillerie of mijnwerpers; als doel worden gewoonlijk
batterijen, weerstandskernen, mitrailleurnesten en verdedigde kam
pongs of bosschen genomen. Ook verzamelplaatsen, kruispunten,
holle wegen, defilé's leenen zich hiertoe zeer goed. Evenwel moet
in verband met de eigenschappen van het mosterdgas, dat zich niet
over zoo'n groote uitgestrektheid verspreidt, het vuur vrij goed gericht
zijn en is inschieten, c. q. met gewone granaten, onvermijdelijk.
Dikwijls worden gewone granaten tusschen de gasgranaten ver
schoten om den vijand te misleiden en de verwarring te vermeer
deren. Het omgekeerde komt nog meer voor en wordt dan gewoonlijk
pas ontdekt ten koste van eenige menschenlevens.
De atmosferische invloeden, die gunstig zijn voor een gasbom-
bardement, d. w. z. weinig wind en weinig luchtstrooming tengevolge
van verwarming van het aardoppervlak, vertoonen zich het meeste
's nachts, zoodat gasbeschietingen in dat deel van het etmaal het
veelvuldigst voorkomen. Rekening moet er mede gehouden worden,
dat kampong of boschcomplexen zich goed leenen voor beschieting,
omdat het gas er laag in blijft hangen. Ook zal in geaccidenteerd
terrein er aan gedacht moeten worden, dat door de zwaarte van
het gas en den weinigen wind in diepe en smalle ravijnen, deze
zeer goed door een gasbarrage afgesloten kunnen worden. Met het
uitkiezen van een stelling zal men hieraan moeten denken en de
voorkeur geven aan stellingen op de ruggen, vanwaar dan de
ravijnen flankeerend onder vuur moeten kunnen worden genomen.
Om dezelfde reden moeten bij het stelling kiezen van artillerie,
inzinkingen of laag liggende terreingedeelten vermeden worden,
125
