terwijl 'het met groote onderlinge tusschenruimte opstellen van batte
rijen en stukken de uitwerking van het gasbombardement vermindert.
Afzonderlijk staan de beschietingen uit gaswerpers, die steeds
ten doel hebben een of meer bepaalde en gewoonlijk vrij nabij
zijnde punten, als weerstandskernen, mitrailleurnesten, schansen, enz.
onhoudbaar te maken, lerstond na de losbranding behoort men
een aanval te wagen, om zich in het bezit van het werktestellen,
waarbij voor de eigen troepen alle mogelijke voorzorgsmaatregelen
tegen het gas moeten worden getroffen. Het zal duidelijk zijn, dat
deze methode alleen in een langdurigen stellingoorlog uitvoerbaar is.
Wat betreft de bruikbaarheid van gasgranaten in den bewegings
oorlog, zij zijn ervoor geschikt, al is het niet in die mate als in
den stellingoorlog. Immers de concentratie van troepen nabij de
frontlijn is lang niet zoo groot en men is veel minder bekend met
de opstelling der wederzijdsche strijdkrachten. De uitrusting aan
gasgranaten kan daarom veel geringer zijn en zoo vele verschillende
variëteiten van gassen, die zich elk voor een speciaal geval het
beste leenen, zijn niet noodig. Men zal er b. v. rekening mede
moeten houden, dat, door de meerdere beweeglijkheid, het aanwenden
van mosterdgas met zijn lange nawerking, als zeer gevaarlijk kan
zijn voor de eigen troepen. Vooral voor de lichtere kalibers en de
veldkanonnen, wier gaswolk geen groote werkingsradius heeft, zal
in den bewegingsoorlog, waar de doelen veelal ijler en van korter
duur zijn, dan in den stellingoorlog, op gebied van gasschieten
niet veel meer te doen vallen. Voor beschietingen van achterwaarts
gelegen bivaks, kampongs, uitlaadstations, wegenknooppunten alsme
de voor contra-batterijvuur, büjft er voor de zwaardere artillerie
altijd nog een ruim arbeidsveld open, en ik geloof, dat het juist deze
punten zijn, die door ons met het oog op een eventueelen vijand
wel eens onder de oogen gezien mogen worden.
Weet n. 1. een vijand, dat onze afweermiddelen tegen den gas
aanval niet in orde zijn, dan zal hij onverschillig op welke manier,
practisch of niet practiscb, gas aanwenden en daardoor onvermij
delijk een paniek bij onze troepen weten te verwekken. Wie de
beschrijving leest van een gasaanval in Conan Doyle's: „The
britisch Campaign in-Flanders", zal dit moeten erkennen en begrijpen,
hoe urgent maatregelen, om dit te voorkomen, zijn.
Maatregelen tot afweer.
Men kan onderscheiden:
a. de individueele afweermiddelen,
126
