om in den grond ingegraven schuilplaatsen, enz., die slechts
2 uitgangen bezaten, gasdicht af te sluiten door speciaal ge
prepareerde gordijnen voor deze uitgangen te spannen aan een
houten raamwerk. In den bewegingsoorlog, waarbij men niet
zoo diep in den grond kruipt, komt men voor onoverkomelijke
moeilijkheden te staan. Het is niet mogelijk bamboebarakken,
kamponghuizen of primitieve schuilplaatsen gasdicht te maken,
zoodat van een gezamenlijke bescherming op deze wijze geen
sprake kan zijn en ieder man op zijn gasmasker is aangewezen.
Het voordeel van dergelijke gasdichte verblijven is juist, dat
zij aan veie personen tegelijk bescherming verleenen, terwijl
inmiddels de gasmaskers gespaard blijven voor het gevecht.
Worden aan den eenen kant de afweermaatregelen hierdoor
vereenvoudigd, want de inrichting van gasdichte schuilplaatsen
met hun speciale iuchtververschers, enz. kost veel arbeid en
tijd, aan den anderen kant is voor de menschen zelf het
voortdurend gebruik van de gasmaskers en de noodzakelijkheid
er soms mede te moeten slapen, veel bezwaarlijker.
b. Alarmmaatregelen. Een regeling moet worden getroffen, waardoor
op snelle onmiskenbare wijze de aanwezigheid van gas wordt
bekend gemaakt. In den oorlog deden o.a. gongs, ratels, aan ijzer-
draad opgehangen schoppen of breekijzers hiertoe dienst. Daar
het blazen van signalen voor de hoornblazers gevaar oplevert,
werden in het Engelsche leger door samengeperste lucht ge
dreven hoorns gebezigd. Op het alarmasignaal moet ieder in de
gewaarschuwde zone terstond zijn gasmasker opzetten.
c. Maatregelen tot wering van gevolgen eener gasaanval. Het be
treft hier vooral de nawerking en de gevolgen van het mosterd
gas, die moeten worden voorkomen; de andere gassen verdwij
nen wel vanzelf door den invloed van wind en zon. Plaatsen,
waar het vloeibare mosterdgas is neergestort, worden bedekt
met calciumchloride; is het vocht in kuilen gevloeid, dan worden
deze met 1 M. aarde bedekt Kleeren, die er mede bespat zijn,
worden behandeld met heet water van 60° a 80° C. of in een stoom-
desinfectieinrichting. In huizen, waarin zich gas bevindt, moet
dit door sterke ventilatie worden verwijderd; door binnen een
vuur aan te leggen, bevorderdt men den trek. Voedsel, dat met
gas in aanraking is geweest, kan gevaarlijk zijn om te nuttigen;
doch veel voorzichtiger moet men zijn met het drinken van gas-
besmet water uit granaatkuilen of puttendit water mag ook niet
voor kook- of waschwater gebezigd worden, daar koken het
128
