gelijk zijn; het sein wordt herhaald, totdat het begrepen is.
Een bezwaar is, dat de vijand de signalen op den duur begrijpt.
Daarom werden deze herhaaldelijk verwisseld. De Oostenrijkers
zijn hiervan teruggekomen, omdat dit veel verwarring schiep. Zij
hadden tenslotte een vast sein (rood) voor aanvragen van sper
vuur en een ander (groen) voor het voorwaarts verleggen van
het vuur. Door het afsluitingsvuur niet direct met volle kracht
te laten beginnen, doch na één laag te wachten op herhaling
van het sein, kost het wel eenige munitie bij een valsch alarm,
doch men achtte dit nadeel niet zoo groot, om de invoering
van een meer ingewikkeld seinstelsel te wettigen.
Ter voorkoming van verwarring behoort men de lichtseinen
te beperken tot die van den meest dringenden aard. Zoo zeg
gen tenminste de voorschriften. Doch waar deze signalen vooral
bij nacht zoo duidelijk en zoo ver zichtbaar zijn, is het wel
eens aardig te zien, hoe het in de praktijk toegaat.
Ik was persoonlijk in de gelegenheid om een dag of acht
vóór het sluiten van den wapenstilstand den aanval der Belgen
op Selzaete bij te wonen. Ofschoon tegen den avond de infan-
terieaanval luwde was het seinen met lichtkogels niet van de
lucht. Overal en voornamelijk aan Duitsche zijde zag men
roode, groene en gele seinen, waaronder met 2 of 3 gekleurde
ballen, vermoedelijk aan touwtjes bevestigdze bleven tenminste
precies op denzelfden afstand bij het opgaan en neerdalen. Boven
dien schoot men nu en dan magnesiumlichten boven het kanaal
af, om te zien of er geen poging tot overgang beproefd werd.
Het was mij een raadsel, hoe men uit dat gewirwar van
seinen wijs kon worden. Toch schijnt dit zeer goed mogelijk,
als de ontvanger maar over een orienteeringsplankje beschikt,
waardoor een bepaald deel van het gezichtsveld wordt afge
bakend; alleen de in dit deel waargenomen seinen zijn voor
hem bestemd. Ik kreeg den indruk, dat men dien nacht o. m.
seinde tusschen de zware batterijen, die de achterwaarts gelegen
Belgische kampementen beschoten en hun waarnemers, die
zich op den dijk van het kanaal bevonden; wellicht was de
telefonische verbinding gestoord of verbroken.
Een algemeen bezwaar om uitsluitend op lichtseinen te ver
trouwen, zijn mist en kunstmatige nevel. In zulke gevallen is
men aangewezen op den ordonnans, zoonoodig met tusschen-
posten of op
tGeluid%einen Deze kunnen met de gewone infanteriehoorn
253
