Er zit een moeilijkheid in de motie, die ik hier wel wil erkennen.
De geldelijke gevolgen zullen niet te overzien zijn, in verband met
de godsdienstige wetten en gebruiken der Mohamedanen.
Juist van Inlandsche zijde wordt echter gestreefd naar een wette
lijke weduwen- en weezenverzorging voor de Inlandsche ambte
naren. Ook deze zaken zijn niet te regelen, zonder dat voorafgaat
een nauwkeurige vaststelling van de gedragslijn, die de Regeering
denkt te volgen in verbard met de huwelijkswetten der Mohame
danen. Meri kan dus niet tegen deze motie zijn op grond van die
huwelijkswetten. De moeilijkheid, die in verband met die wetten
opgelost zou moeten worden, moet toch te eeniger tijd opgelost
worden. Deze motie laat de oplossing geheel over aan de Regeering.
Het spreekt voor mij vanzelf, dat de Regeering bij het toekennen
van kindertoelagen evenmin als bij de weduwen- en weezenverzor
ging zich kan houden aan de Mohamedaansche huwelijkswetten.
Voor zooveel weduwen en zooveel kinderen, als bij de Mohame
daansche huwelijkswetten door een ambtenaar kunnen worden na
gelaten, kan de Regeering de zorg niet op zich nemen. Van een
hooggeplaatst ambtenaar werd mij verteld, dat hij het aantal zijner
kinderen tot het respectabele getal van ICO had zien klimmen. Met
zulke groote getallen zal bij kindertoelagen en weduwen- en wee
zenverzorging niet gewerkt kunnen worden. Er wordt door deze
motie echter geen regeling gevraagd tot oplossing van dit vraagstuk,
dat de Regeering afzonderlijk aan de orde stellen. Op grond van
deze argumenten kan de heer Sastrowidjono zich dus niet tegen
de motie verklaren.
Op den duur moet het een bezuiniging geven, wanneer bij het
toekennen van kindertoelagen met het volledige aantal kinderen
wordt gerekend. Er is toch altijd een neiging bij het vaststellen
van de salarissen deze op te voeren met het oog op het gezin,
dat de grootste behoeften heeft. Waar men uniforme salarissen
geeft, zal men als maatstaf dus steeds nemen het gezin met de
grootste behoeften, het gezin met een groot aantal kinderen. Aan
de fatale werking daarvan kan men ontkomen door het toekennen
van toelagen voor kinderen. De algemeene maatstaf voor de bezol
diging kan daardoor lager worden. Ook uit een bezuinigingsoog
punt is het dus aan te bevelen, het beginsel van deze motie toe te
passen.
De heer Teeuwen: Mijnheer de Voorzitter! Mijn rede in tweede in
stantie moet ik beginnen met mijne teleurstelling uit te spreken
hierover, dat de Regeeiingsgemachtigde, Zijne Excellentie de Le
gercommandant, destijds blijkbaar een omissie beging, toen op een
vraag van den heer Laoh geantwoord werd, dat, hoewel aanwijzing
door de vereeniging niet plaats had gevonden, niettemin als lid van
de militaire bezoldigingscommissie benoemd werd iemand, die als
lid van het hoofdbestuur der Perserikatan Minahasa geacht kon
worden te zijn een voorman en vertrouwensman van de betrokken
groep militairen, voor wiens belangen de heer Laoh meende te
moeten opkomen.
426
