Einde Juli verliet de kleine kruiser „Königsberg" de haven van
Dar-es-Salam en bemerkte, dat zij uit de verte gevolgd werd door
Engelsche oorlogsschepen. Geene telegrammen kwamen meer uit
Europa. D.O.A. was met Europa slechts met één kabel verbonden,
welke in Engelsche handen was en over Zanzibar liepzelfs kreeg
de gouverneur, Dr. Heinrich Schee, geen antwoord op zijn dienst-
telegrammen, totdat plotseling draadloos overkwam „Kriegsgefahr
mit England, aber Koloniën ausgeschlossen". Den 2den Augustus
waren de Duitsche schepen „FeldmarschaU" en „König" uit Engel
sche havens in D O.A. aangekomen en viel de „Markgraf" uit
Voor-lndië de haven van Tanga binnen. Den 5den Augustus des
morgens om 6 .uur ving de draadlooze het bericht op: „England
hat Deutschland den Krieg erklart".
Zoo stond eene kolonie, zich van niets bewust zijnde, plotseling
op voet van oorlog, overrompeld door de gebeurtenissen, welke
zich afspeelden op de ministeries van buitenlandsche zaken der
verschillende beschaafde groote-mogendheden in Europa.
Uit het bovenstaande blijkt reeds, dat de eerste symptomen van
het naderende onheil waren het ongewone verschijnen en de vreemde
gedragingen der Engelsche oorlogschepen. Voorts trof het der
Regeering, dat de telegraaf algeheel naliet om berichten uit Europa
over te zenden. Veilig mag hieruit worden geconcludeerd, dat de
Engelsche Regeering in Zanzibar van stonde af aan de communicatie
van D.O.A. met het moederland had verbroken. Had Dar-es-Salam
niet een draadlooze installatie gehad, welke in verbinding stond
met Kamina (Togo), dan was men in de Duitsche kolonie geheel
onkundig gebleven van het begin van den wereldbrand. Toch is
D O.A. nog in den waren zin van het woord door de gebeurtenissen
verrast en overrompeld geworden, want, zooals later zal blijken,
wist men in het geheel niets van een oorlogstoestand tusschen
Duitschland en België.
Welke positie nam nu de Duitsche kolonie in het samen
stel van Europeesche bezittingen in Centraal-Afrika? Ik stel hier de
vraag, omdat een der draadlooze berichten meldde:,aber Ko
loniën ausgeschlossen". Welnu, den 26sten Februari 1385 werd op
de Conferentie te Berlijn de z.g. „Congo-acte" geteekend, welke van
van vèrstrekkenden aard was voor Centraal-Afrika. Artikel 11 van
die overeenkomst bevatte, dat ingeval van een Europeesch conflict
de Europeesche mogendheden haar bezit in Centraal-Afrika neutraal
zouden verklaren.
België maakte te Parijs en te Londen den 7den Augustus 1914 de
571
