respectievelijke Regeeringen hierop opmerkzaam ofschoon in Ka
meroen bij Oebangi de vijandelijkheden op het punt van uitbarsten
stonden. Frankrijk was voor wijziging te vinden en berichtte dit
resp. 8 en 9 Augustus aan de Belgische Regeering. DeSpaansche
Regeering werd uitgenoodigd deze aangelegenheid voor te brengen
bij Duitschland.
Engeland zond eerst den 17den Augustus antwoord en wel wei
gerend, nadat Frankrijk den 16den Augustus 1914 een ander stand
punt had ingenomen: „il importe de frapper l'Allemagne partout oü
„on pent l'atteindre"2), gevolgd door „la France désire rependre la
„partie du Congo, qu'elle a dü céder a la suite des incidents
„d'Agadir. Un succès ne serait pas difficile a obtenir".
De Belgische gezant te Londen seinde aan zijne Regeering o. m.
als het Engelsche antwoord: „Dans ces circonstances (wederzijd-
„sche vijandelijkheden in Afrika), même si le Gouvernement anglais
„était persuadé de l'utilité politique et stratégique de la proposition
„beige, il ne pourrait l'adopter. Le Gouvernement de Londres croit
„que les forces qu'il envoie en Afrique seront suffisantes pour vain-
„cre toute opposition. II fera tous ses efforts pour empêcher des
„soulèvements dans la population indigene".
Ziehier eenige citaten, welke een beeld van opvattingen in de
Europeesche kabinetten aangaande Centraal-Afrika geven en
welke opnieuw aantoonen, dat politieke overeenkomsten weinig
waarborg voor de toekomst schenken. De natuur is ook hier boven
de leer gegaanIn weerwil van de reeds plaats gehad hebbende
vijandelijkheden verzocht Duitschland door bemiddeling van het
Amerikaansche consulaat te Antwerpen den 22sten Augustus 1914
om art. 11 van de Ferlijnsche overeenkomst alsnog te eerbiedigen,
welk voorstel echter verworpen werd 3). Alzoo werd ook Centraal-
Afrika in den wereldoorlog betrokken.
Ik zeide reeds, dat de Regeering van Duitsch Oost-Afrika over
rompeld werd door de oorlogsverklaringen. De commandant der
Schutztruppe was op reis, de adjudant van den Gouverneur was
juist terug en wederom druk aan den arbeid voor de tentoonstelling,
verscheidene districtsambtenaren waren op tournee.
Luit.-Kolonel Von Lettow-Vorbeck werd onmiddellijk terug
geroepen. Het dok te Dar-es-Salam werd tot zinken gebracht, de
kustlichten werden gedoofd, de boeien verwijderd en de kustplaatsen
werden door den Gouverneur tot open steden verklaard.
1) Belgische Grijsboek, gepubliceerd onder No. 57.
2) idem No. 74.
3) Belgisch Grijsboek No. 54 en 58.
572
