Daar de verbinding met Europa via Zanzibar verbroken was,
zond de Gouverneur assessor Dr. Dietrich naar Belgisch Congo
via Oedjidji aan het Tanganjikameer om over Belgisch gebied de
verbinding met het moederland te herstellen. Dietrich werd echter
ontvangen met een bevel tot arrestatie, gelijktijdig met de overige
leden van deze zending. België was met Duitschland in oorlog!
Dietrich wist echter te ontkomen om het gewichtige bericht naar
D. O. A. over te brengen, dat het moederland ook den oorlogs
toestand had geproclameerd met België.
Intusschen was overste Von Lettow-Vorbeck teruggekeerdhij
trok zich met de te Dar-es-Salam bevindende troepen terug naar
Pugu, iets meer naar het binnenland bij Dar-es-Salam.
Al het bruikbare materiëel werd naar het binnenland vervoerd,
de schepen gelost en onttakeld en de burgerbevolking opgeroepen
voor den krijgsdienst.
Den 8sten Augustus (men lette op het tijdstip van 17 Augustus
bovenbedoeld, waarop Engeland antwoord aan België zond), den
8sten Augustus, 's morgens vroeg, verschenen op de reede van
Dar-es-Salam twee schepen van het Kaap-eskader, t.w. de „Pegasus"
en de „Astraea", en ankerden voor het paleis van den Gouverneur
en het hospitaal. Deze schepen vingen aan met het bombardeeren
der stadzooals later bleek, was de bedoeling slechts het onscha
delijk maken van de draadlooze installatie, want toen de Duitschers
de toren hadden laten springen, vertrokken de Engelsche schepen
weer. Intusschen hadden de Duitschers ook het opnemingsvaartuig
„Möwe" tot zinken gebracht.
Dar-es-Salam heeft nog een paar keer bezoek gehad van Engel
sche marineschepen, die de stad ten slotte daadwerkelijk hebben
gebombardeerd; ik zal deze gebeurtenissen slechts vermelden voor de
„oorlogskalender", welke een chronologisch overzicht geeft van de
meeste gebeurtenissen in D.O.A. van af 5 Augustus 1914 tot en
met 12 November 1918, dus tot den dag na dien van het sluiten
van den wapenstilstand.
Alleen wilde ik nog één staaltje vermelden van de wijze, waarop
de Duitschers in D.O.A. door de tragische Europeesche gebeurte
nissen overrompeld zijn geworden. In Sphinxhaven, een haven van
het Nyassa-meer, lag den 14den Augustus de stoomer „Hermann
von Wissmann". De kapitein van dit meerstoomscheepje lag nog
ter ruste, toen hij dien morgen in het Engelsch uitgenoodigd werd
op te staan en naar buiten te komen. Aangezien, hij van een
diplomatieke breuk en een oorlogsverklaring niets wist, geloofde
573
1. M. T. 36, 1920.