Rubengera een telefoon rijk, welke werd aangelegd tusschen Oesoem-
boera (noordpunt van het Tanganjika-Meer) over Rubengera tot
Kissenji. Het was een geïmproviseerde telefoon, waarvan de draad
bestond uit dun koperdraad, welke de negers bezigden voor arm
en voetringen. Deze werden tot 10 draden vereenigd en gedraaid,
waarmede nog maar een dikte van 2 m. M. werd verkregen. Isola
tors waren halzen van flesschen. Niettegenstaande vele storingen,
heeft men toch veel pleizier gehad van de telefoonlijn.
Om den aankoop van artikelen gemakkelijker te maken, werd
door Roehl een markt in 't leven geroepen, iets, dat de bevolking
van Roeanda niet kende, doch welke ten slotte 500 en meer men-
schen wist te trekken. Zoo werden b.v. per week 1000 lasten brand
hout geleverd. Voorts weid er een handelsorganisatie ontworpen
om te kunnen leveren, wat de thans opgehouden tusschenhandel
vroeger leverde. Daartoe reisde een zendingskoopman zoowel naar
het Tanganijka- als naar het Victoria-Meer, zoodat men in staat
was zelfs een winkeltje te openen, dicht achter het front, voor de
soldaten.
Zoo heeft Rubengera zich het noodige weten te verschaffen,
waartoe vooral medewerkte het hoofd van Roeanda, MUSSINGA, die
de noodige bevelen gaf aan zijn landgenooten.
ODerige groepen.
De verpleging der overige groepen ga ik stilzwijgend voorbij,
eerstens, omdat mij ter zake weinig gegevens ter beschikking staan,
maar ook, omdat die verpleging wel eenvoudig moet geweest zijn
in vergelijking met de boven behandelde groepen.
De spoorweggroepen en de Tanganjika-groep lagen om en bij
de hoofdmagazijnen of die der etappeposten.
De kustgroepen bestonden hoofdzakelijk uit de detachementen
in Tanga, Sadani, Bagamojo, Dar-es-Salam, Kilwa en Lindi. Tanga
en Dar-es-Salam kan ik hier uitschakelen, daar zij aan de spoor
wegen liggen. Kilwa en Lindi zijn leveranciers geweest voor de
magazijnen aan den Tanganjika-spoorweg, terwijl Sadini en Baga
mojo werden voorzien langs een etappeweg, welken ik boven reeds
noemde, van Sanga Sanga naar Miono.
Over de Moeanza- en Langenburg-groep kan ik ook zwijgen,
daar ik er reeds over gesproken heb; alleen de Bismarckburg-
groep en de Bukoba-groep lagen wat afgezonderd. Bismarckburg
was met een stoomer te bereiken; deze detachementen waren ech
ter zoo gering, dat zij voldoende ter plaatse en omgeving konden
vinden.
694
