oordeel kan uitspreken. Dus met de verschillende bevolkingsgroepen
geen bespreking rechtstreeks, doch door intermediair van den Volks
raad. Zooals de Regeeringsgemachtigde op een andere plaats in
zijn rede terecht opmerkte, liggen tusschen indiening en openbare
behandeling van de voorstellen ruim 14 maanden, zoodat de leden
tijd en gelegenheid genoeg hadden tot bespreking met de ver
schillende groepen der bevolking. In elk geval zouden besprekingen
met de belanghebbenden over dienstplicht op de buitengewesten
thans voorbarig zijn, want het invoeren van den dienstplicht daar
zal nog wel eenigen tijd op zich laten wachten. Komt het zoover,
„dan natuurlijk zal het de Reg. bijzonder aangenaam zijn, wanneer zij
[[bij de bespreking met het volk zal kunnen beschikken over de
.[ervaring en de kennis van personen als deze geachte spreker
„(i.c. de Heer Westenenk) er een is." Mij dunkt, Resident Weste
nenk, die ondertusschen den Volksraad verlaten heeft, kon hiermede
tevreden zijn.
In elk geval was het duidelijk, dat de Heer Djajadiningrat niet
te rekenen had op uitvoerige besprekingen met de bevolking. Daaren
tegen ontving hij de meest uitdrukkelijke verzekering, dat godsdienst
en tradities der toekomstige Javaansche lotelingen in alle opzichten
geëerbiedigd zouden worden, een verzekering, die eigenlijk overbodig
was. Niet alleen was reeds in de memorie van toelichting daaromtrent
het noodige toegezegd, maar de Heer Djajadininrat weet toch ook
wel, dat zoowel Reg. als Legerbestuur zich steeds beijverd hebben
godsdienst en gebruiken van de verschillende bevolkingsgroepen te
ontzien. Zeer terecht zeide de Regeeringsgemachtigde: „Traditie en
„godsdienst zijn altijd de heilige huisjes geweest, waaraan nimmer
„werd getornd. Als er een afwijking in dit opzicht plaats had, dan
[[geschiedde dit in den regel niet op bevel, maar door den eigen
„wil van den persoon zelf."
De woorden van den Heer Bergmeijer over de schadelijke gevol
gen van het verblijf in de de kazerne lokten natuurlijk krachtige
tegenspraak uit van den Regeeringsgemachtigde. Ook werd de door
den Heer Eergmeijer ter sprake gebrachte raad van defensie even
aangeroerd (1).
De Heer T eeuwen ontving de besliste verzekering, dat het wel
in de bedoeling ligt afzonderlijke mitrailleurafdeelingen in het leven
1) Ik heb dit onderwerp afzonderlijk behandeld op blz. 492 e.v. van
dezen jaargang.
767
