we! heb, zij ook niet een zoodanige opdracht heeft ontvangen, dat
de resultaten van haar arbeid voor de Indische commissie van vee!
nut zouden zijn. Ik zal de aandacht van de Regeering op deze aan
gelegenheid vestigen, wellicht dat zij daarin aanleiding kan vinden
om op haar oorspronkelijke beslissing terug te komen.
Onder de verschillende zaken, welke aangevoerd zijn, om de
moedeloosheid onder de officieren te verklaren, zijn nog enkele fac
toren te noemen, welke door den heer Opperman niet aangeroerd zijn.
Zonder de beteekenis te willen verkleinen van den invloed, dien
de stroomingen, welke de geheele maatschappij beroeren en ook het
leger niet onaangetast hebben gelaten en het toenemend materialisme
op de innerlijke waarde van de weermachten hebben uitgeoefend,
zijn deze maatschappelijke verschijnselen toch te algemeen om alleen
daaraan een minder opgewekten geest in een bepaalde groep van
ambtenaren te kunnen toeschrijven. Meer moet de oorzaak daarvan
naar mijn oordeel worden gezocht in de groote onzekerheid omtrent
de toekomst, waarin de officieren nog steeds worden gehouden, voor
een deel in de jarenlang volgehouden verwaarloozing hunner ma-
terieele belangen, voor een ander deel in de geleidelijke toename
van de op de officieren rustende bijzondere dienstplichten, welke
hen meer en meer het geregelde en nauwe contact met den troep
doen verliezen.
De voorziening in de geregelde aanvulling van het officierskorps
heeft in den laatsten tijd en gedurende de oorlogsjaren te wenschen
overgelaten. Als gevolg daarvan hebben wij gekregen een zeker
aantal reserve-officieren van het Nederlandsche leger, die over het
algemeen, wat hun werk betrelt, zeer gewaardeerd worden, maar die
toch niet in alle opzichten gelijk te stellen zijn met onze beroeps
officieren. Doordat bij hunne opleiding geen plaats werd ingeruimd
voor de studie van het militair recht, kunnen deze officieren over
het algemeen geen zitting nemen in gerechtelijke onderzoeken en in
krijgsraden, zoodat daarvoor nagenoeg uitsluitend beroepsofficieren
moeten worden aangewezen, Bovendien is in dit opzicht, mede als
gevolg van de bijzondere tijdsomstandigheden en van de invoering
van een nieuw reclamerecht de taak der officieren in hooge mate
verzwaard, zoo verzwaard zelfs, dat van verschillende zijden op het
treffen van afdoende maatregelen tegen dit euvel wordt aangedron
gen, omdat de oefening van en het toezicht op de troepen beslist
lijden onder de steeds toenemende absentiën van de officieren bij
de eigenlijke dienstverrichtingen als gevolg van de talrijke diensten
van bijzonderen aard.
Wat de gerechtelijke commissiën en de krijgsraden betreft, kan
aan den bestaanden toestand heel weinig worden veranderd, zonder
met de wet in conflict te komen. Wel is aan de in dit opzicht on
dervonden moeilijkheden eenigzins tegemoetgekomen door te bepa
len, dat in sommige garnizoenen, bij de depötbataljons, enkele com
pagnieën tijdelijk met elkaar worden vereenigd, waardoor aldaar een
paar officieren vrij komen, die voor de hierbedoelde bijzondere
diensten kunnen worden aangewezen.
991
