en de noodzakelijkheid haar grondig op te lossen wordt dringen
der, naarmate de troepenmacht grooter wordt.
Want alleen als aan de hoofdvoorwaarde voor een goede
bevelvoering— vlugge overbrenging van bevelen— voldaan is, is het
mogelijk met groote troepenmachten te manoeuvreeren; verliezen
deze hun logheid.
Vandaar dat het vraagstuk der berichtenwisseling in den af-
geloopen oorlog van onverwacht belang is geworden; vandaar
dat bij de oorlogvoerende staten bleek, dat geen enkele organi
satie van vóór 1914 in staat was, aan de haar gestelde eischen
te voldoen.
Doch behalve de zuiver numerieke toename der troepen zijn
er nog twee factoren, welke een goede berichtendienst meer
urgent kunnen maken, n. 1- de wensch om snel te opereeren,
wat door de moderne verkeersmiddelen mogelijk is geworden,
en mindere begaanbaarheid van het operatiegebied.
De beide laatste factoren zijn het n.m.m. welke de instelling
van een goede berichtendienst voor het Ind. leger tof een levens
kwestie maken.
Gedachtig aan het spreekwoord „de eerste klap is een daalder
waard zullen wij er voor moeten zorgen in het begin der
vijandelijkheden werkelijk een goede klap uit te deelen. Dan
kan het nog, later wellicht niet meer. Doch het kan alleen
als de bevelvoering in staat is, alle beschikbare troepen op
een gewenscht tijdstip te verzamelen en een plaatselijke meer
derheid te verkrijgen. Dit is alleen mogelijk bij een goede
berichtendienst, dan alleen kan een bevelhebber zijn soldaten
ten volle gebruiken, is hij in staat er uit te halen wat er in
zit.— (Hindenburg in Oost-Pruisen).
Zeer terecht noemt men de organisatie der berichtendienst
dan ook het zenuwstelsel van de moderne legers.
II. Middelen voor de berichtenwisseling-
Door de uitbreiding der operatievelden en de snelheid, waar
mee de operaties zich voltrekken, zijn in den loop der tijden
de oude en beproefde middelen—ordonnansen te paard en te voet-
op den achtergrond geraakt. In de plaats daarvan zijn eerst ge
komen de optische seinmiddelen, daarna de telegrafie en telefonie
en ordonnansen op rijwiel of motorrijwiel. Aan al deze middelen
kleven echter bepaalde nadeelen, geen enkel middel is onder de
zoo uiteenloopende omstandigheden op het gevechtsveld altijd
met afdoend succes te gebruiken, doch gezamenlijk gebruikt en
daardoor eikaars leemten aanvullend, vormen zij een goed bruik
baar geheel-
Het is echter heel begrijpelijk, dat men onder deze omstandig
heden, direct na de eerste practische toepassingen der draadlooze
telegrafie, zich er op toegelegd heeft dit middel mii. bruikbaar
32
