oorlog voorzag elke troepensoort in zijn eigen verbindin
gen, terwijl de verbinding der staven onderling geschiedde
door radio" of telefoon, bediend door de genie. Men kwam al
heel gauw tot de conclusie, dat op die wijze nooit een
goede berichtendienst kon worden verkregen omdat de opvattin
gen over de waarde en wijze van gebruik der verschillende
middelen, zoo sterk uiteen liepen, dat van samenwerking niets
terecht kwam, Daarom heeft men de „Nachrichtent uppen"
in het leven geroepen en de opleiding sterk gecentraliseerd, zoo
dat er eenheid van opvatting kwam.
Per divisie was een „Nachrichtenabteilung" beschikbaar, die
door den Divisie Commandant gebruikt kon worden, zooals hij
het noodig oordeelde. De sterkte en samenste ling van deze
afdeelingen liep echter bij verschillende divisies zeer uiteen.
Op die wijze voorkwam men versnippering van krachten, schiep
men de mogelijkheid om troependeelen, die het noodig hadden,
rijkelijk van middelen voor berichtenwisseling te voorzien.
Het is wellicht niet ondienstig er hier op te wijzen, dat de
centrale opleiding zich ook uitstrekte tot opleiding van het perso
neel van de vliegafdeelingen. Ik wijs hier speciaal op, omdat
dit bij andere oorlogvoerende staten niet het geval was. Dat de
Duitschers met de opleiding van laatstbedoeld personeel veel
succes hadden, geloof-ik niet; de personen, die ik er naar vroeg
waren het er allen over eens, dat de resultaten van het seinen
en opnemen zeer mager waren Toen ik vroeg wat de oorzaak
daarvan was kreeg ik ten antwoord „Die Flieger sind zu stolz
die Sache gründlich zu lernen."
Uit den aard der zaak liet die oorlogsopleiding van het per
soneel wel eens iets te wenschen over, vooral van dat van den
radiodiertst- Doch daar was weinig aan te doen, het legerbestuur
eischte eenvoudig op een bepaalden datum een zeker aantal ra-
•diotelegrafisten en daardoor moest wel eens personeel afgeleverd
worden, dat niet voor zijn taak berekend was.
Teneinde met een zoo kort mogelijke opleidings-
tijd te kunnen volstaan werd heel sterk gespecialiseerd d.w z.
men zocht er de menschen met aanleg voor seinen en sounderen
uit en leerde deze verder uitsluitend de behandeling van één
type toestel b. v. een vliegtuigstation, een divisiestafstation enz.
Dat er ook nog andere soorten radiostations waren, behoefde
men niet te weten; van één type werd mechanisch de behande
ling geleerd, meer niet. Hoewel verre van ideaal, wat betreft de
algemeene gedachtengang van de opleiding, bereikte men hierdoor
dat zulk personeel in betrekkelijk zeer korten tijd een bepaald
stationstype door en door leerde kennen en dat heeft ontegen
zeggelijk zeer groote voordeelen.
Over het geheel genomen kan gezegd worden, dat de Nachrich-
tentruppen vrij goed in staat geweest zijn de van hen gevergde
oorlogstaak te vervullen en hunne verdiensten zijn dan ook
41