Wat dit alles beteekende voor een vlotten verplegingsdienst,
behoeft geen betoog.
Basis.
Als basis moest aanvankelijk de haven van Gallipoli dienen.
De stad had 2 havens, was gunstig gelegen en bevatte de noodige
accomodaties voor het laden en lossen en den opslag van goede
ren. Oceaanstoomers konden hier meeren- Gallipoli was een
stad van 15000 inwoners de helft Turken, de andere helft
Grieken.
Den 2den Mei werd de stad onherstelbaar verwoest door het
scheepsgeschut, waarop de burgerbevolking de stad verliet.
Gallipoli heeft echter als basis weinig beteekenis gehad, omdat
het verloop der gebeurtenissen meer aandacht vroeg voor Maïdos.
Maïdos werd echter 29 April '15, om den Turk het verder ge
bruik er van te ontzeggen, bij voorbaat reeds door de Marine
kanonnen in puin geschoten de steigers waren ernstig beschadigd.
Toch bleven de transport- en vrachtstoomschepen voor Maïdos
hun anker uitwerpende steigers werden zoo goed mogelijk
hersteld. Toen in den nacht van 26 op 27 April '15 de opper
bevelhebber in Maïdos aankwam, was hij getuige van een ernstige
beschieting van transportschepen, die juist uit Constantinopel
waren aangekomen vóór Negara en op weg waren naar Maïdos
en Kilia. De schepen konden Akbasch nog bereiken.
Akbasch was evenwel in het geheel niet ingericht voor basis
en etappeplaats geen steigers, geen opslagruimte en geene be
hoorlijke wegen naar het binnenland. Met zeer veel moeite heeft
men de schepen aldaar nog weten te lossen.
Zoo is Akbasch ten slotte de voornaamste basis gebleven, terwijl
ook Kilia daarvoor gebezigd werd.
Voor de verbinding met de Anatolische kust werden te Negara
groote steigers gebouwd, terwijl stoomponten van hieruit de over
vaart bewerkstelligden.
De Turksche Soldaat als verplegings object.
De Turksche soldaten, die op Gallipoli hebben gestreden,
bestonden voor het meerendeel uit Anatoliërs.
De Anatolier is uiterst sober hij stelt weinig eischen en is te
vreden van aanleg. Daarbij is hij gehard in den strijd en is een
zeer Godsvruchtig Mohamedaan. Hij is vegetariër in zooverre,
dat hij vleesch meer als „bijspijs" bezigt- Zijn hoofdgerecht is
rijst, de pilaw is het nationale rijstgerecht. Toch werd veel brood-
verpleging toegepast.
Aan de hand van deze soberheid verbaast het ons niets, dat de
kranige verdediger van Skoetari (Albanië), de generaal Hazan
Riza Bey, toen hij een 10-tal jaren geleden deel uitmaakte van
41
