Toch valt er nog wel eene leering uit te trekken, eene leering,
die zeer wel bekend moet worden verondersteld, maar waarvoor
toch nog altijd levendige aandacht moet worden gevraagd.
Turkye ging „onvoorbereid" ten strijde de Duitscher heeft
beproefd in dezen ongeorganiseerden toestand systeem te brengen
en dit is slechts ten deele gelukt, hetgeen niemand zal verwon
deren. als bedacht wordt, dat men daarvoor op de hoogte dient
te zijn van land en volk, en de verhoudingen in dat land en de
eigenaardigheden van de leidende mannen en hun politiek dient
te kennen.
Enver Pascha bv. was maar al te dikwijls zeer eigenzinnig, of
hoe men het noemen wil de D. adviezen legde hij niet zelden ter
zijde om zijn eigen wil te doen zegevieren (Bagdad, de Arabieren-
politiek enz.). Zoo is de weerstandkracht van T. gestrand op de
geringe voorbereiding en ten gevolge van de uitputting door de
voorgaande oorlogen.
Men dient zich dus in vredestijd voor te bereiden. Onvoldoende
voorbereiding laat zich tijdens den oorlog niet meer herstellen.
Daarvoor grijpt de oorlog te diep in het maatschappelijke leven
en is het leger een te gecompliceerd organisme.
DEN HAAG, 5 Sept. '20.
A. M. W. VAN RENESSE,
Kapitein-lnf.
DE BEDRIJFSLEIDING BIJ DE ARTILLERIE -
INRICHTINGEN.
Allerwege heerscht malaise, men leest geen courant, geen
tijdschrift, of er wordt gewezen op de min gunstige toestanden,
;n het bijzonder op industriegebied. Meer dan ooit is men er op
uit de productiekosten te verlagen slechts door de economie tot
het uiterste door te voeren, kunnen vele bedrijven zich staande
houden in tegenstelling met den gulden tijd van een jaar en langer
terug, grijpt men naar allerlei middelen om deze slechte tijden
door te komen. Waar nog kort geleden zelfs niet aan gedacht
werd. is men thans reeds in vele gevallen genoodzaakt de arbeids-
ioonen te drukken, om het in gang houden van de bedrijven mo
gelijk te maken en de almachtige arbeider ziet zich gedwongen,
wil hij niet broodeloos worden, zich hierbij neer te leggen.
Het lijkt ons daarom thans te meer de aandacht waard, eens
na te gaan in hoeverre het met de technische bedrijven voor ons
Leger, meer speciaal de Artillerie-Inrichtingen, gesteld is.
Waar eigenaars, of aandeelhouders, van particuliere industriën
er op uit zijn tot in het uiterste te bezuinigen, hebben ook de be
lastingbetalers het recht, meer dan ooit, te eischen, dat „Staats-
13