maar toch handelde hij met de grootste energie onder het motto
„het leger moet het hebben." Dat zijn middelen niet altijd wettig
waren, was dikwijls niet te vermijden. De interne toestanden van
T. waren nu eenmaal anders dan die van een anderen staat Men
ieze Von Sanders er eens op na het is dikwijls ongelooflijk, wat
hij meedeelt. Daarbij werden de troepen voortdurend heen en
weder geworpen.
Deze man heeft voor het leger gedaan, wat hij kon en waartoe
T. toestanden en verhoudingen hem in staat' stelden eveneens
is hij de man, die de verpleging van Constantinopel zoo schitterend
geleid heeft. Had men Hakki Bey niet gehad, dan had het leger
gebrek aan alles gehad, had het nog meer gebrek geleden dan
het reeds deed, terwijl Constantinopel verhongerd zou zijn.
Met deze toestanden voor oogen en met de voorliefde van Enver
Pascha voor eene herovering van Bagdad boven een versterking
van de Gaza-Berscheba linie, was het wenzenlijk geen wonder, dat
dit front ten zeerste werd veronachtzaamd. Evenmin behoeft
men zich te verbazen, dat Von Kress daardoor niet in staat was
om dit front met kans op succes te verdedigen tegen het uitmun
tend voorbereide leger van Allénby.
Van Adana in Klein-Azië begint de spoorweg, die zich bij Aleppo
(Haleb) splitst naar Mosoul en verder naar Bagdad (toen ter tijd
nog niet zoo ver gereed) en naar den Hedjaz over Homs,
Damascus en Maan evenwijdig aan den O. grens van Palestina.
Deze Hedjaz spoorweg heeft eenige vertakkingen en wel naar
Tripoli (Syrië), naar Beiroet en naar Haifa. Deze zijlijn naar Haifa
splitst zich wederom in een spoorlijn over Berscheba naar El Andja,
welke laatste wordt gesneden door een lijn Jeruzalem Jaffa.
Met deze laatste lijn zijn verbonden Beit Hanoen (10 K. M. ten
N. van Gaza) en Huv. Het lijntje naar Huy was eerst 26 September
'17 voltooid.
Het Gaza-Berscheba front kon dus worden bediend door 1
spoorlijnen met enkelspoor en geringe capaciteit, hetwelk nog
verergerd werd door de fectoren, reeds boven voor de Anatolische
spoorwegen medegedeeld.
„Die damaligen Verluste in Asien waren hauptsachlich be-
gründet in der Konzentrierung der Armee zur Schutze der Haupt-
stadtund in dem Mangel an fertigen Bahnen zur kau-
kasischen, mesopotamischen und Sinaffront, wordurch rechtzeitiger
Nachschub an die gefahrdeten Stellen unmöglich wurde." (Ober-
hummer).
De wegen door Palestina waren aanvankelijk slechts karavanen-
wegen. Langzamerhand werden deze verbeterd en verkreeg men
vrij goede verbindingen, die zelfs autoverkeer toelieten. Zoo werd
Gaza verbonden met Jeruzalem en El Ramleh en Berscheba met
Hebron en Jeruzalem. Deze hoofdrichtingen werden onderling
9
Verbindingen.
