Generalstabler „Die allgemeine Verpflegungslage der von
auslandischer Zufuhr völlig abgeschnittenen Heimat zog hier
allerdings schmerzlich enge Grenzen. Um so mëhr muss aner-
kant werden, was auf diesen Gebiet geleistet worden ist" en
ten slotte schrijft Ludendorff: Der Feldintendanturbeamte hat-
te zu Beginri des Krieges infolge seiner formalen
Friedensausbilding mit vielen Schwierigkeiten zu kamp-
fen. Der Personcilbestcind war cinch zu gering. Spaicr fand 6r sich
in seiner verantwortungsreiche Aufgabe. Seine hingebungs- und
entsagungsvolle Arbeit hat der Truppenführung wie dem Mann
in der Front gedient".
Met opzet heb ik een paar zinnen gecursiveerd, omdat de
neergeschreven gedachte voor ons de zeer ernstige overdenking
ten volle waard is.2)
Dat de Int. voor vele groote moeilijkheden stond, is voorwaar
geen wonder; de wereldoorlog vond op verplegingsgebied zijne
wederga niet. De lessen van vroegere oorlogen waren, hoe nuttig
ook, op den modernen verplegingsdienst slechts betrekkelijk van
toepassingmen had rekening te houden met tal van nieuwe
doorslaggevende factoren, het was uiterst bezwaarlijk om te voor
zien in de behoeften der moderne reusachtige legers. Daarbij
was de strijd geworden een worsteling der volken, niet meer die
der legers. De verpleging van het D. leger moest zich aanpassen aan
de voorziening in de volksvoeding; om het vaderland te ontlasten,
werd het bezette gebied geëxploiteerd.
Ieder leger had tot taak om in haar gebied den bodem te
cultiveeren en de productie er van zoo hoog mogelijk op te
voeren. Het spreekt van zelf, dat noch de Intendant, noch de
verplegingsofficier, noch de troepenofficier hiervoor tijd hadden.
En zoo vond de instelling plaats van een Wirtschatsoffizier".
Deze titularissen werden zoowel op het West- als op het Oost
front in werking gesteld.
Zijn algemeene taak was bebouwing van het veld, oogsten,
melkerijbedrijf, veeteelt, veemest, teelt van pluimvee, verzorging
van het zaaien, vordering van arbeidskrachten en landbouwwerk
tuigen enz.
Volgens de K. Et. Ord. van 12 Maart '14 heeft de General-
quartiermeister de leiding van het geheele etappenwezen. De
Generalintendant had het geheele veldverplegingswezen te bewer
ken en kreeg tot 1 Jan. 17 er nog bij: de economische exploitatie
van het bezette gebied. Vandaar, dat einde Oct. 14 de Gen. Quar-
tiermeister gelastte om econ. commissies bij de etappeninspec-
tie te vormen, teneinde de hulpbronnen van het bezette vijand,
gebied te benutten. Hierdoor werden in bedrijf gesteld voed-
seldrooginrichtingen, graanmolens, bakkerijen, brouwerijen,
slachterijen, electrische krachtwerken, houtwolfabrieken, mineraal-
De spatieering is van ons. Red.
2) InderdaadRed.
2
