Zoodra de vlugheidsoefening is afgeloopen en de spieren dus
niet meer die overmatig hooge voedingseischen aan het hart stellen,
herstelt dit zich zeer spoedig. De samentrekkingen worden weer
regelmatiger en intenser, de bloedsomloop komt weer op gang
en de longen worden van hun teveel ontlast, waardoor de adem
halingen weer meer omvattend worden. De ademnood is afgeloopen.
Nog een korten tijd blijft de pols vlugger; soms is echter nog
uren daarna eenige verhooging te constateeren. Dit is echter niet
erg, want de kracht der contracties van het hart is spoedig nor
maal en de bloedcirculatie heeft haar gewonen loop.
We zien dus, dat het proces bij ademnood en hartuitputting
bij lange na niet zoo'n bedenkelijken invloed op de hartspieren
heeft als de persing,
Hoe kan de de gymnastiekonderwijzer waken tegen het eerste
1. indirect, door z'n menschen zoodanig te oefenen, dat adem
nood niet spoedig optreedt. Immers een geoefend lichaam,
dat veel loopoefeningen doet, veel aan spel en sport deelneemt,
weet met ademhaling en hart economisch huis te houden.
Getrainde spieren stellen bescheidener eischen aan voedsel-
toevoer, ze werken met spaarzamer stofwisseling.
2. direct, door uitputtende oefeningen te vermijden. Dus onge
oefende menschen geen 100 M. snelloop maar b. v. 50 M.
of nog minder enz.
Ernstiger wordt de invloed van den ademnood, wanneer de
vlugheidsoefeningen meermalen achtereen herhaald worden of
wanneer uitputtende duuroefeningen (b. v. 400—1500 M. of meer
hardloopen) een blijvende zeer sterke hartswerking noodig ma
ken en aldus de hartspier oververmoeien. Deze verliest daardoor
haar weerstandsvermogen, geeft makkelijker mee aan rekking,
en zoodra nu de bloeddruk in het hart boven het normale stijgt,
treedt hartvergrooting op.
Het onmiddellijke gevolg van hartuitputting kan zelfs de dood
zijn. De klassieke Marathonlooper is hiervan niet het eenige voor
beeld. Bij de jongste zware vaardigheidsproeven te Bandoeng
vielen bij de 400 M. snelloop van één ploeg twee deelnemers
aan de eindstreep neer, klaarblijkelijk ook hartuitputting.
Nog een waarschuwing voor wielrijders.
Fietsen is de meest beruchte onder de lichaamsoefeningen,
wat den schadelijken invloed op het hart betreft. De oorzaak
hiervan is, dat de fietser de vermoeidheid niet spoedig en slechts
in geringen graad voelt. Er treedt, ook bij overspanning, geen
ademnood op den twee tot driemaal verdubbelden pols voelt
de rijder niet, zoodat de hartspier soms zeer langen tijd over-
matigen arbeid moet leveren met het bekende ongunstige gevolg.
F. H. A. CLAESSEN.
res. Ie Lt.
47
