bewegingsoorlog in zijn culminatiepunt, het is bekend, dat in
OOS1-PRUISEN slechts troepenmachten bleven om den vijand
op te houden tot tijd en wijle men de beslissing in het W. verkregen
zou hebben. Toen echter het Narewleger onder Samsonof op
Alienstein doorbrak, eischte de D. troepenopstelling veel wijziging.
De verbindingen stonden toen voor troepenverplaatsingen en voor
al opeenhooping van vluchtelingen, die wenschten te worden afge
voerd. Dit bracht groote storing in de verpleging. De slagen bij
Tannenberg en de Masurische Meeren wierpen de Russen terug
op eigen gebied. Toen begonnen de eenmaal overwonnen moei
lijkheden opnieuw. De Russen hadden overal de spoorlijnen
grondig vernield, het baanlichaanr was door springladingen van
diepe coupures voorzien, rails waren weggevoerd, de kunstwerken,
vooral die over de Njemen, hopeloos vernietigd, de stations waren
verbrand. De opmarsch in Russisch-Polen bracht, vooral ge
durende den winter die transporten te water uitsloot groote
teleurstellingen op verplegingsgebied. Maar ook die werden over
wonnen.
De toestand was echter tijdens het zomeroffensief '15 nog verre
van schitterend. Door de talrijke vernielingen waren de spoor-
toestanden oorzaak, dat de verplegingstreinen elkaar achterop
liepen en groote opstopping ontstond. In Nov. d. a. v. werd de
toestand kritiek en het heeft niet veel gescheeld, of Hindenburg
was genoopt zijn front terug te nemen. Eerst in Dec. was de mil.
spoorwegdirectie zoover, dat de treinen verder konden rijden.
Het 10e en 12e Leger konden slechts worden voorzien langs één
brug bij Kowno. Ludendorff was blij, als hij voor het 12e Leger
naar Lida op twee treinen daags kon rekenen. Man, maar vooral
paard, hadden groote ontberingen te verduren er was groot haver-
gebrek, die in Rusland niet voldoende te krijgen was. Over het
algemeen hebben de paarden het in dezen oorlog aan D. zijde
zwaar te verantwoorden gehad
De verpleging v|h Koerland-Lithausche front was bijzonder
moeilijk. D. was met de Baltische provinciëen slechts verbonden
met één lijn Königsbergen-Kowno en die was door de Russen
onbruikbaar gemaakt. Om nu dit front te kunnen verplegen wer
den locomotieven en wagens met een speciaal daarvoor ingericht
spoorweg-veer naar Libau gebracht en aldaar op den op normale
spoorbreedte omgebouwden R. spoorweg gezet. Tevens werden
van uit Memel nieuwe verbindingslijnen aangelegd.
Zooals gezegd waren de levensmiddelen bij de troepen dikwijls
erg schaarsch, vooral aardappelen.
Door het lange staan bedierf veel levensvoorraad op de stations
als regel was men genoopt die voorraad in loodsen of onder tenten
te bergen, maar nog meer kwam het voor, dat die gelegenheden
ontbraken De vivres werden dan in de openlucht opgestapeld
„Ueberall war der Wille gut, aber die Schwierigkeiten hauften sich
nach unten hin und machten manchen mutlos" (Ludendorff).
19
