de verpleging te velde toch ook een rol al is het een zeer be
scheidente vervullen hebben. Te dien aanzien verwijs ik in de
eerste plaats naar hetgeen gezegd is over de noodzakelijkheid om
de op den Br. Int. rustende verantwoordelijkheid te verdeelen,
terwijl ik mij voorts een kleine aanhaling veroorloof uit het reeds
meer genoemde werk van Nony: „Rien n'est préjudiciable a la
bonne exécution du service comme de ne pas se sentir entièrement
sous la dépendance du chef de ce service. C'est la première et
indispensable condition pour obtenir un rendement convenable des
travailleurs."
Ik ben misschien eenigszins uitvoerig geweest in mijn uiteen
zetting van de moeilijkheden, welke aan'de uitoefening van den
verplegingsdienst te velde zijn verbonden, doch al valt daar mede
de conclusie uit te trekken, dat in den loop der jaren veel onbillijke
kritiek op de Int. werd geleverd 1), het was noodig, en het ge
schiedde uitsluitend om aan te toonen, dat in de verpleging te
velde op geen andere wijze doeltreffend voorzien kan worden, dan
door het aanstellen van Verplegingsofficieren.
Tot dusverre werd die functie voor 9| 10 gedeelte door de Br.
Intn vervuld, en ik meen te hebben aangetoond, dat die toestand
niet bestendigd kan blijven. Bij de manoeuvres, och, dan kunnen
de Intn de zaak nog beschouwen als een zure appel, waar zij door
heen hebben te bijten, maar de organisatie van onzen verplegings
dienst behoort ingericht te zijn op tijden van oorlog/en iedereen
zal met mij doordrongen zijn van de noodzakelijkheid, dat bedoelde
dienst dan, met het oog op de groote belangen welke ermede ge
moeid zijn, goed en zeker werkt. Zooals de toestand nu is, is het
gevaar groot, dat men weinige weken na de mobilisatie over geen
enkelen Int. officier meer zal hebben te beschikken. Daarover
denke uien niet te licht, men meene niet dat een willekeurig
tioepenofficier of burger hun taak gemakkelijk zal kunnen overne
men. Wat ik tot dusverre over den werkkring der Int. meedeelde,
mag misschien bij sommigen die gedachte hebben gewekt, doch
liet is zoo niet De jongste oorlog heeft weliswaar bewezen, dat
men het bijna in alle betrekkingen in het leger met „gezond ver
stand" ver kan brengen, vooral waar het organisatie betreft, doch
voor een behoorlijke vervulling van de Int.-taak in haar vollen
omvang, wordt ook veel exacte kennis op velerlei gebied ver-
eischt 2), en in Indië zal het niet zoo gemakkelijk vallen als in
Dat de troepenofficieren, die altijd zoo klaar stonden met hun critiek
op de mt., zich eens afvragen, wat er van hun reputatie over zou
blijven, indien de door hen bij de oefeningen gemaakte fouten en
tekortkomingen, al waren het alleen die, welke in een werkelijken
oorlog het mislukken van een onderneming of verlies van menschen-
Jevens tengevolge zouden hebben, op dezelfde wijze aan 't licht
traden als die van de Int.
Wie er belang in stelt, verwijs ik naar de opsomming door Nonv
gegeven in „L'Intendance en Campagne" blz. 30.
25
