Zij, die op verplegingsgebied wat meer hebben gelezen, weten
in hoofdzaak, welke systemen in den loop der ontwikkeling van
het krijgswezen werden bedacht. Tot de hoofdpunten dier stelsels
wordt gerekend het magazijnssysteem van Frederik de Groote
(met uitzondering van zijn geforceerden marsch van Rossbach
naar Leuthen, waarbij hij, der alte Fritz, een ruim gebruik maakte
van marschkwartieren met verpleging door gemeenten of van
kwartierverpleging).
Daarna kwam het plunderingssysteem der Fr. revolutie, gevolgd
door de klassieke woorden van Bonaparte, toen hij zijn veldtocht
van 1796 aanving en waarin hij beloofde: „Soldats, vous êtes
mal nourris et presque nus; le gouvernement vous doit beaucoup,
mais ne peut rien pour vous; votre patience, votre courage vous
honorent, mais ne vous procurent ni avantage ni gloire. J e
vais vous conduire dans les plus fertiles plai-
nes du monde, vous y trouverez honneurs, gloire
et richesse s."
Bonaparte begon van af toen meer systeem te brengen in het
verplegingswezen en creëerde het requisitie systeem.
Met deze nieuwigheid ten oorlog trekkende vond hij zijne
tegenstanders nog gekluisterd aan het starre magazijnsstelsel en
won daardoor aan vrijheid van beweging, met gevolg de
bekende stategische en taktische successen.
Maar toen in 1812 Napoleon la grande armée wilde voeren
door het dun bevolkte, van alle hulpmiddelen verstoken arme
gebied van het Russische rijk, begreep hij, dat een requisitie
systeem hier geen toepassing kon vinden en keerde hij terug naar
het magazijnsstelsel, helaas echter het starre gedeelte en zijn
leger ging te gronde.
Hoe is het heden ten dage gesteld met de opvattingen over den
verplegingsdienst te velde?
Von Francois noemt voor den verplegingsdienst als grondbeginsel:
„Man entnehme dem Lamde, so lange es geht, die Verpflegung,
und sorge dafür dasz die Verpflegungskolonnen zur Stelle sind,
wenn die Landesmittel versagen." Dit voor wat betreft de Duitsche
opvatting.
Thans wil ik de Fransche zienswijze mededeelen. Uit Nony
putten wij: „Les divers organes d'alimentation dont dispose une
armée ne sont pas affectées séparement aux deux modes dont
on a reconnu la coexistence nécessaire: exploitation du pays et
ravitailiement par l'arrière; ils fonctionnent indifféremment pour
l'usage de ces deux procédés."
De leidende gedachte, neergelegd in deze beide opvattingen is
als algemeen beginsel de eenige juiste. Thans moet meer
speciaal worden nagegaan, of deze grondslag in zijn algemeenheid
ook kan worden toegepast voor een speciaal geval, i. c. wij moeten
ook definitief vaststellen, welk standpunt wij ter zake moeten
innemen.
19
