Ie. dat het uit wetenschappelijk oogpunt ten zeerste te be
treuren zou zijn, indien een rijk materiaal als ons leger
leveren kan, niet statistisch verwerkt werd,
en 2e. dat indien men werkelijk een betrouwbaar overzicht over
den geneeskundigen toestand en de geneeskundige verzor
ging van het leger wil hebben, de statistiek onmisbaar is.
Het streven van den M. G. D. de statistiek uit te breiden,
verdient dus in principe niet anders dan toejuiching.
Echter is het m. i. de vraag of de M. G. D. wel op de juiste
d. w. z. de meest doeltreffende wijze, de uitbreiding der statistiek
doorvoert. Een feit is dat in den laatsten tijd de offn van gez. als
het ware overstroomd worden met modellen, staten, verzamelstaten
enz. enz., tot het de meerderheid begint te duizelen in casu een
gevaarlijk symptoom, daar toch reeds vele van hen op gespannen
voet staan met alles wat riekt naar administratie en paperasserij,
zoodat deze duizelingen wel eens een juiste invulling en be
cijfering der gegevens zouden kunnen bedreigen. En met de
betrouwbaarheid dezer gegevens staat en valt de betrouwbaarheid
van de heele statistiek.
Dit systeem, dat als het ware elk off. van gez. dwingt tot
statistiekerij ook al heeft hij daartoe niet den minsten lust of
aanleg moet m. i. afbreuk doen aan de betrouwbaarheid der
uitkomsten, zonder dat er eenig voordeel aan verbonden is,
integendeel het nadeel er nog aan vast zit, dat eerst aan het eind
van een jaar (halfjaar) het hoofdbureau een overzicht der zaak
krijgt. Welk nut kan het hebben, jaar in jaar uit voor elk gar
nizoen, hoe klein ook, te laten berekenen het pro mille sterfge
vallen per gemiddelde garnizoenssterkte (een cijfer in de meeste
garnizoenen zoo klein dat ,toch elke waarde eraan ontbreekt)?
of voor het aanteekenen der bevallingen een half dozijn staten
te doen bijhouden ook al komen er in het heele garnizoen per
jaar maar een paar bevallingen voor? Zeker: op een gegeven
oogenblik kan het voor een gegeven garnizoen van belang zijn
nauwkeurig een dergelijk overzicht te hebben, ja ik kan me
voorstellen dat het misschien voor sommige zaken van belang
is in sommige (of alle) jaren, voor sommige (of alle) garnizoenen
over zoo'n overzicht te beschikken. Maar dit late men dan al
les geheel over aan een centraal kantoor voor de statistiek,het
geen makkelijk kan indien men slechts zorgt, dat dit centraal
bureau over alle gegevens beschikt, die wetenswaard kunnen
worden geacht. En dit nu lijkt mij al heel eenvoudig te bereiken.
Even goed als aan het D. v. O. op elk oogenblik van den
dag is na te gaan, hoeveel dienst een man heeft, hoe lang hij
nog mee moet eer hij recht heeft op vërlof of pensioen, of
aanspraak op medaille of gesp, enz., even goed moet het moge
lijk zijn op dat Departement een volledig overzicht te heb
ben over de medische data dus bv. over aanspraak op pokken-
vaccinatie, op wormkuur, over min of meer ernstige kwalen,
46
