volkslectuur, jaarverslagen, onderwijs, voorschriften en boekwer
ken enz. aan de techniek en capaciteit der Inrichting werden
gesteld, moest het gemis van een centraal toezicht op den aard en
de urgentie der geopenbaarde verlangens wel zeer sterk worden
gevoeld. Hoe gewenscht ook, is een dergelijk direct toezicht on
uitvoerbaar te achten. Al mocht men verwachten, dat de Kaartee-
ringscommissie, ook reeds door haar wijze van samenstelling, een
gunstigen invloed ter zake kon uitoefenen, de practijk doet zien,
dat het College daartoe ongeschikt is. Voegt men daarbij den
wensch van den Topografischen dienst om een ieder zooveel
mogelijk ter wille te zijn, dan kan als vaststaande worden aange
nomen, dat aan de inrichting veel moeilijke en tijdroovende werk
zaamheden werden opgedragen, die, zoo al niet geheel overbodig,
oantoch stellig niet onmisbaar kunnen worden genoemden daarom
dngewenscht tot de gestadige uitbreiding hebben bijgedragen.
Bij den overstelpenden arbeid, die gevraagd werd, had alle
werk behooren uit te munten door strenge eenvoud van uitvoering.
De sobere eischen der practijk maakten echter meer en meer plaats
voor die van de kunst. Wij betreuren het, dat dit wellicht nergens
meer uit het oog is verloren dan bij de reproductie van kaarten.
Als gevolg van sterk vereenvoudigde arbeidsmethoden bij de
samenstelling der kaarten, en van uitbreiding van het arbeidsveld
tijdens de oorlogsjaren t. b. v. militaire eischen, werd de behoefte
aan kaartenreproductie na 1916 steeds grooter. Waar alleen zeer
belangrijke vereenvoudiging in de uitvoering het evenwicht zou
hebben kunnen doen bewaren, is de een- en tweekleuren-netdruk
tot het verleden gaan behooren, werd de legenda uitgebreid, het
kleurenaantal vermeerderd en zijn steeds hoogere en wisselende
eischen aan de reproductie gesteld. Voegt men daarbij de alom
toenemende vraag naar veel illustratief werk en een minder
vlotte materiëele voorziening tijdens de oorlogsjaren, dan zal het
zeker geen verwondering baren, dat de Inrichting, tot een niet
gering te schatten algemeen nadeel, vele jaren ten achter is ge
raakt bij den topografischen veldarbeid 1).
Men zal dien achterstand nimmer kunnen inhalen, tenzij, overal,
zelfbeperking en strenge eenvoud in de eischen het wachtwoord
worden. Dan eerst zal op afdoende en goedkoopere wijze dan
door een voortdurende, veel geld verslindende uitbreiding de
toestand van thans zich blijvend kunnen beteren.
Ondervolgende staat geeft een overzicht van de prestatie der
Inrichting gedurende de jaren 1915 t|m 1920.
Door de uitgave van spoeddrukken moge dit nadeel gedeeltelijk onder
vangen worden, de net-reproductie maakt zij niet overbodig en daarom
draagt zij tot den achterstand bij.
39
