zooals dat in vele hospitalen de gewoonte is. De vitaminen-voeding
vermindert daardoor bedenkelijk^en wordt bij veel patiënten, die
de sajor (welke gewoonlijk door de menschen zelf naar believen
mag worden opgeschept) niet lusten, dus teruggebracht tot twee
pisangs per dag. Ik nam hier een paar gevallen van beri-beri waar,
die vermoedelijk daaraan te wijten waren.
Het dieet, dat ook hier altijd gold voor V-lijders: „gewone voe
ding zonder sambal" heb ik daarom veranderd in „gewone voeding
zonder lombok", zoodat dus deze patiënten nu hun portie boontjes
etc. krijgen in den vorm van niet gekruide sambal. Bovendien heb
ik het „zich zelf bedienen van sajor" afgeschaft.
ad 2e. Worden menschen, die steeds een vitaminen-rijke voe
ding genoten, plotseling op een vitaminen-arm (of -loos) dieet
gesteld, dan zal het ongeveer vier maanden duren eer zich ver
schijnselen van beri-beri voordoen. Bij personen echter, die minder
goed met vitaminen doorvoed zijn, wordt die termijn veel korter.
Geven we nu de militairen afgewerkte rijst met een bijvoeding
als ik boven opsomde, dan kunnen wij absoluut niets zeggen over
dezen incubatie-tijd der beri-beri en loopen dus de kans, dat die
duur zeer kort zal zijn. Gesteld nu eens, dat zoo'n troep plotseling
voor een paar maanden aangewezen wordt op afgeslepen rijst,
zonder veel bijvoeding (wanneer het leger gevoed wordt in vre
destijd met afgewerkte rijst, zal de Intendance vermoedelijk bij het
begin van een mobilisatie b. v. niet veel betere rijst ter beschikking
hebben), dan is het gevaar zeer groot, dat plotseling een explosie
van beri-beri-gevallen den geheelen troep lamslaat in de meest
letterlijke beteekenis van het woord.
De paraatheid van het leger voor wat betreft
beri-beri-gevaar zal dus alt ij d zeer dubieus zijn,
zoolang men niet terugkeert tot de verstrekking van rijst met zóó
veel zilvervlies, dat ook in gekookten toestand zeker nog vol
doende vitaminen er in aanwezig zijn.
Moge men al bij een koelie- of bij een gevangenismenage kunnen
volstaan met den eisch, dat de voeding voldoende moet zijn om
beri-beri te voorkomen, bij de legermenages moet men eischen een
voeding, die garantie geeft, dat de soldaten flink met vitaminen
doorvoed zijn, zoodat zij desnoods dus eenigen tijd een onder
voeding op dit punt zullen kunnen doorstaan, zonder gevaar voor
beri-beri.
Een lastig punt leveren nog de militairen, die buiten menage
zijn. Wordt weer zilvervliesrijst ingevoerd, dan dienen maatregelen
te worden getroffen om ook deze menschen daarvan te doen
profiteeren. Dit kan b. v. gebeuren door geen vergunning meer te
geven om buiten menage te zijn, zooals hier bepaald werd van
hoogerhand, toen de zilvervliesrijst gearriveerd was (een voordeel
ervan is o. a. dat de menage grooter daardoor rijker wordt,
hetgeen echter vooral van belang is voor menages, die slechte rijst
24
