en hoe onbekrompener de middelen tot uitvoering ter beschikking
kunnen worden gesteld, hoe vollediger de verschillende afdeelingen
weder zullen zijn onderverdeeld en van hoe veelzijdiger nut de
resultaten kunnen zijn; er zijn weinig organisaties aan te wijzen,
welker arbeidsvermogen zoo volledige „Ausnützung" toelaat als
een in primitieve landschappen arbeidende topografische centrale.
De reproductie-afdeeling moet den veldarbeid op den voet
volgen, daarvoor het pad zooveel mogelijk effenen door tijdroo-
vend grafisch werk aan zich te trekken; zij moet de verkregen
uitkomsten snel en in eiken gewenschten vorm onder ieders bereik
brengen, terwijl er veel overleg en samenwerking met den ter-
reinarbeid en vooral met de geografische afdeeling, moet zijn. Kan
daaraan niet worden voldaan, dan wordt niet alleen het werk der
overige afdeelingen bezwaarlijker, doch is het gelijk te stellen
met het aanleggen van een bibliotheek van enkel manuscripten,
welker gegeven door het gering profijt, dat daarvan kan worden
getrokken als zij nog juist en volledig zijn, de kosten en de
energie aan het verzamelen besteed, niet waard zijn.
Als nu de Heer v. d. W. zulk een afgeronde, en in alle onderdeelen
naar eenzelfde doel georiënteerde, organisatie acht te zijn een samen
voeging van „een reproductie-bedrijf met het hoofdkantoor van een
terreinopnemingsdienst, welke een zoo geheel ander karakter heeft",
dan treft ons deze meening minder door het wederom oneigenlijke
der daaraan ten grondslag liggende voorstelling van zaken, dan
door de omstandigheid, dat zij de uiting is van een op algemeen
technisch-organisatorisch gebied zoo erkend bekwame kracht als
de Heer v. d. W.
Dat bij de verschillende afdeelingen eene afzonderlijke deskun
digheid wordt vereischt, zal wel niemand den Heer v. d. W.
willen tegenspreken. Zelfs de onderdeelen van elk vereischen dit
veelal, de reproductie-afdeeling allerminst uitgezonderd. Desniet
temin zien wij, om een zakelijk voorbeeld te noemen, de Haagsche
Topografische inrichting onder den Nederlandschen Qeneralen
staf uitnemende resultaten verkrijgen, in Britsch-Indië de repro-
ductie-afdeelingen geplaatst onder den Survevor-General, en in ver
schillende Europeesche staten, althans voor den oorlog, hetzelfde
als daar en hier.
De Heer v. d. W. verklaart verder, dat naar zijn meening de
verhouding waarin het reproductie-bedrijf in zijn huidigen omvang
gekomen is, als organisatie onverantwoordelijk is; dat er in de
leiding een halfslachtige toestand bestaat; dat er geen afgebakende
noch °zakelijk organische verhoudingen zijn, en dat het gemis
daarvan sterk gevoeld wordt; enz
Het zou voor een ieder veel begrijpelijker en voor den Heer v. d.
W. een gemakkelijke taak zijn geweest, als een en ander duidelijk
ware toegelicht. Velen zullen zich afvragen, wat verstaan moet
worden onder zakelijk organische verhoudingen, wat onder „een
52
