ledige, naar Gallipoli terugkeerende, hospitaalschepen, werkelijk
ledig geweest zijn en of daarin dus een aanwijzing gezocht kan
worden ter verklaring van het feit, dat trawlers en mijnenvegers
voor evacuatie zijn gebruikt. Wel echter is het een groote fout
van den aanvaller geweest bij de voorbereiding van zijn evacuatie-
dienst steeds het succes als vaststaand aan te nemen. Zoo wel
bij de Franschen, als de Engelschen, liet de regeling veel te
wenschen over. Bij Kum Kale moesten eenige transportschepen,
nadat zij door de troepen verlaten waren, onmiddellijk voor de
gewonden worden ingericht, iets wat, bij aanwezigheid van duik-
booten, zoolang niet alle munitie- en oorlogsvoorraden gelost
waren, het torpedeeren van z. g. „hospitaal-schepen" kon uit
lokken. Een Fransch hospitaalschip kwam eerst in den loop van
den landingsdag, of wel den volgenden morgen. Er waren te
weinig hospitaalschepen uitgerust „and troopsships had to be-
rapidly converted into carriers and ambulance vessels". Het daarop
aanwezige personeel was natuurlijk ook onvoldoende en het ge
beurde daardoor, dat gewonden te Alexandrië aankwamen, zonder
dat hun eerste verband was nagezien. Vooral „on the Black
ships" was de toestand ergerlijk. Volgens den Engelschen
generaal Maxwell zou het voorgekomen zijn, dat de gewonden
op dek aan de felle zon waren blootgesteld en in 60 of 70 uur
eten noch drinken kregen, „the almost entire absence of such
conviniences as bed-pans for instance, reduced the wounded to
a deplorable condition". In Maart was door den Generalen Staf
een evacuatieregeling ontworpen voor 3.000 patiënten, doch kort
daarna werd een nieuwe regeling voor 10.000 patiënten opgemaakt.
Een geleerde twistvraag stoorde de behandeling der voorstellen
n. 1.moest het ontwerp opgemaakt worden door den Generalen
Staf, of door den Geneeskundigen Dienst?
Voor den landingsdag was bepaald (nota van 19 April):
1. Bij elk eerste échelon (covering force) zouden 150 man
geneesk. dienst medegaan en zooveel materiëel als deze konden
dragen.
2. Om 2 n m. zouden verbandpl. afdn. (casualty clearingstations)
landen met draagbaar materiëel: 1 bij Anzac en 1 voor de 29e
Divisie.
3. Als de rest van de Divisie geland zou zijn, zou de overige
uitrusting van den Geneeskundigen Dienst zoo spoedig mogelijk
volgen.
4. Bestemd waren voor Hellas: het hospitaal schip „Sicilia",
voor Anzac: de „Gascon", respectievelijk met ruimte voor 400
en 300 zwaar gewonden.
D. w. z. schepen, die nog niet wit geschilderd waren. Militaire hosp.
schepen behooren bovendien een horizontalen groenen gang van V/2
M. te hebben en particuliere een rooden, beide bovendien de voor
geschreven vlaggen.
52
