Natuurlijk leggen de geneeskundige rapporten den nadruk op
het groote belang van de hygiëne in den troep. De chemische
zuivering van drinkwater werd door de ongeoefende troepen and
inexperienced officers (military and medical) niet met voldoende
nauwgezetheid toegepast. Het gebrek aan gelegenheid de troepen
in voorste linie regelmatig af te lossen en te doen rusten, was
een der oorzaken van oververmoeidheid en vatbaarheid voor
ziekten. Gewezen wordt op het nut van indekkingsmateriaal om
minder vliegen op de WC's en keukens te krijgen Latrines should
be boxed and made flyproof. Flyproof kitchen shelters were erected.
Niet alleen de hygiënische maatregelen, maar ook de kwaliteit
van de verstrekte voedingsmiddelen, oefent invloed uit op den
gezondheidstoestand. Belangrijk is in dit opzicht de ervaring met
verduurzaamd vleesch.
Ernstige klachten kwamen over een merk „Fray Bentos",
een plaats in Uruguay, waar zich ook de Liebig's fabrieken
(Oxo bouillon) bevinden. Het vleesch was zeer draderig en very,
very salt In de warme maanden ontstond door het gebruik
ervan aanleg voor diarrhee en dysenterie. De troep zeide te
kunnen opmerken, dat het aantal zieken toenam, als dat merk
uitgegeven was. Volgens de uitlatingen der doctoren echter
schijnt geen diarrhee voorgekomen te zijn, indien om den anderen
dag Fray Bentos en versch vleesch werd verstrekt. Weer anderen
geven op, dat juist de diarrhee kwam als na eenigen tijd, dat
Fray Bentos gebruikt was, weer versch vleesch verstrekt werd.
In Frankrijk is dit merk geregeld verstrekt en zoo schijnen het
vooral de geringe kwaliteit van het vleesch en het zoutgehalte,
gepaard aan de plaatselijke klimatologische verhoudingen in het
landingsgebied (warmte en slecht drinkwater) te zijn geweest,
die dit merk op Gallipoli een extra slechten naam bezorgden.
Omtrent het Australisch vleesch bestonden geen klachten,
integendeel„It was stated that when preserved meat from New
Zealand or Australia was supplied, the health of the men im
proved". Na November '15 verminderde het zoutgehalte van
Fray Bentos vleesch en verdwenen de klachten.
Verder zocht men ziekten te voorkomen, althans de vatbaar
heid voor ziekte te verminderen, door varieering van het rant
soen. Hiertoe werden o. a. canteens (toko's) opgericht. Tien
schepen met voorraden werden tusschen 16 Juli en 4 Nov. '15
uitgezonden (met een waarde van 90.000) door de Canteen
and Mess cooperative Society, waartoe de noodige gelden door
het Gouvernement werden voorgeschoten. Het nut van dergelijke
toko's kennen wij in het N. I. Leger reeds uit het, zij het
ook bescheiden, deel der krijgsgeschiedenis, dat wij het onze
mogen noemen. (Bali expeditie).
De rations waren naar onze begrippen bijzonder overvloedig
veel Oxo, cacao, jam and cheese. Verder bevatten zij de zeer
56
